آهنگسازی چیست؟ فرق آهنگساز و تنظیم کننده؟

آهنگسازی چیست؟ آهنگسازی و تنظیم مهم‌ترین بخش‌های ساخت موسیقی هستند و هسته اصلی آهنگ از جمله ملودی و ریتم در این مرحله توسط آهنگساز و تنظیم کننده خلق می‌شود. در حقیقت تمام داستان آهنگ در این مراحل رقم می‌خورد و جزئیات آن مو‌به‌مو ساخته و پرداخته می‌شود. فرق آهنگساز و تنظیم کننده نکته جالب دیگری است که در این مقاله به آن می‌پردازیم. هرچند که تفاوت آهنگساز و تنظیم کننده زیاد نیست و این نقش‌ها در هنگام ساخت یک آهنگ به هم نزدیک هستند، اما در بازار موسیقی ایران و مارکت جهانی تعریف‌های متفاوتی از آن‌ها وجود دارد و سوال بسیاری از علاقه‌مندان موسیقی این است که به چه کسی می‌گوییم آهنگساز؟ تنظیم آهنگ یعنی چه؟ پرودیوسر به چه کسی می‌گویند؟ سانگ رایتر کیست؟ در ادامه این مقاله به‌طور تخصصی و مفصل درباره همه این سوالات صحبت می‌کنیم. پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا نقش این هنرمندان در ساخت یک اثر موسیقی را بهتر بشناسید.

پیش نیاز از این مقاله برای این که یک آشنایی کلی با نقش‌های تولید اثر موسیقی داشته باشید: مراحل ساخت یک آهنگ از ابتدا تا انتها

آهنگسازی چیست؟

آهنگسازی یکی از مهم‌ترین مراحل ساخت یک آهنگ است و در این مرحله ساختمان اصلی آهنگ توسط آهنگساز شکل می‌گیرد. اگر به واژه آهنگسازی نگاه کنیم از ترکیب آهنگ + سازی ساخته شده است و معنی ساختن آهنگ را می‌دهد. درواقع وقتی یک قطعه موسیقایی تبدیل به یک آهنگ می‌شود که آهنگسازی شده باشد. انتخاب آکورد‌ها، ساخت ملودی‌های اصلی آهنگ، هارمونی، چیدمان آهنگ، قرار دادن شعر بر روی موسیقی، فضاسازی و… از جمله وظایف اصلی آهنگساز به‌شمار می‌رود. اما آیا یک آهنگساز، آهنگ را خود به تنهایی می‌سازد؟ بله می‌تواند این کار را انجام دهد، اما در بازار موسیقی امروز این مورد خیلی رایج نیست. بر خلاف باور عمومی، آهنگسازی تمام ماجرای ساخت یک آهنگ نیست و معمولا عوامل زیادی مانند تنظیم کننده، مهندس ضبط، مهندس میکسینگ و مسترینگ و … در کامل کردن یک اثر موسیقی نقش دارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم. پس تا کنون پاسخ سوال آهنگسازی چیست را به دست آوردیم.

آهنگساز کیست؟

اگر واژه‌ی آهنگساز را در آلبوم‌ها و ترک‌های موسیقی ایرانی دیده باشید، احتمالا این سوال برایتان پیش آمده است که آهنگساز کیست؟ آهنگساز هنرمندی است که نقش ساخت ملودی و پایه‌ریزی اصلی موسیقی را برعهده دارد. هسته‌ی یک موسیقی با ساخت ملودی و چرخش آکوردی توسط آهنگساز شکل می‌گیرد. در ادامه با صداها و سازهای دیگر و صدای خواننده کامل‌تر می‌شود. پس وقتی در کاور یک آهنگ نوشته شده است (آهنگساز: آقا یا خانم فلانی) معمولا وظیفه‌ی وی ساختن هسته اصلی آهنگ و قراردادن ترانه بر روی آن بوده است. پس حالا دیگر می‌دانیم آهنگسازی چیست و به چه کسی آهنگساز می‌گوییم.

اگر دوست دارید به یک آهنگساز خوب تبدیل شوید پس از پایان این مطلب حتما مقاله شروع یادگیری آهنگسازی رو مطالعه کنید.

سانگ‌ رایتر کیست؟

در مارکت موسیقی جهانی به چه کسی آهنگساز می‌گوییم؟ برای دانستن آن ابتدا باید پاسخ این سوال را بدانیم، سانگ رایتر کیست؟ دسته‌ای از هنرمندان هستند که علاوه بر ساختن ملودی و هسته اصلی آهنگ، ترانه‌ یا لیریک آن را هم می‌نویسند که به آن‌‌ها سانگ‌ رایتر به انگلیسی Song Writer می‌گویند. پس در جواب سانگرایتر چیست باید بگوییم سانگ رایتر کسی است که علاوه بر آهنگسازی، ترانه آهنگ را نیز می‌نویسد.

اما در کل این فکر که آهنگساز همه‌ی مراحل ساخت یک آهنگ را به تنهایی انجام می‌دهد را باید از ذهن خود بیرون کنیم. درست مانند یک فیلم که بازیگر نقش اول و کارگردان بیشترین سهم از توجه را به خود جلب می‌کنند، در آثار موسیقی نیز به همین شکل است و نقش‌های خواننده و سانگ رایتر بیشترین توجه را به خود جلب می‌کنند چرا که موسیقی نیز در آخر به نام آن‌ها منتشر می‌شود. پس به عنوان نتیجه گیری می‌توان گفت در مارکت جهانی به سانگ‌رایترها آهنگساز می‌گویند.

وظایف آهنگساز چیست؟

با یادآوری دوباره این موضوع که آهنگساز تمام مراحل ساخت یک آهنگ را انجام نمی‌دهد برویم تا با وظایف آهنگساز بیشتر آشنا شویم. وظایف آهنگساز خلق ایده اولیه و هسته‌ی اصلی آهنگ است، یعنی ساخت ریتم و ملودی و سوار کردن شعر بر روی موسیقی. حال که می‌دانید آهنگسازی چیست بهتر است بدانید یک آهنگساز باید به خوبی با تئوری موسیقی و درنتیجه با ملودی‌های مختلف و چینش نت‌ها آشنا باشد. آهنگساز باید سبک‌های مختلف موسیقی را به خوبی بشناسد و محدودیت استفاده از سازها و صدای خواننده را در آهنگ خود بداند. نواختن یک ساز مثل گیتار یا پیانو برای آهنگساز تقریبا ضروری‌ست چرا که باید ایده‌های خود را روی آن‌ها پیاده کند. یک آهنگساز باید سلیقه خوبی داشته باشد و بتواند به بهترین شکل ممکن از منابعی که در اختیار دارد استفاده کند. معمولا آهنگساز باید تا حدی با شعر و ترانه و همچنین نحوه ترکیب شعر و موسیقی آشنایی داشته باشد. و یک نکته بسیار مهم: آهنگساز باید موسیقی زیادی گوش کند و بخش‌های مختلف آن‌ها را به خوبی تحلیل کند.

ویژگی‌های آهنگساز:

• سبک های موسیقی را می‌شناسد (راک، پاپ و …).
• خوش سلیقه است و به خوبی گوش می‌دهد.
• با ملودی‌ها و هارمونی‌ها، ریتم و ساختار موسیقی آشناست.
• امکانات و محدودیت‌های سازهای مختلف و همین‌طور صدای خواننده را می‌شناسد.
• با تئوری موسیقی آشناست.
• تا حدودی شعر و ترانه را می‌شناسد.
• خلاق و ایده‌پرداز است.

همان‌طور که پیش‌تر و در مقاله‌ی “مراحل ساخت آهنگ از ابتدا تا انتها” گفتیم، ایده‌ی اولیه‌ و هسته‌ی اصلیِ یک آهنگ معمولا با ملودی‌ اولیه‌ای که می‌سازیم شروع می‌شود. در مارکت جهانیِ موسیقی، آهنگساز ملودی را به همراه ریتم روی یک سازِ آکوردمحور می‌سازد، نت‌های اصلی آهنگ و هماهنگی شعر و موسیقی را مشخص می‌کند و نقش او به عنوان آهنگساز می‌تواند در همین نقطه به پایان برسد. درست است! گاهی اوقات افراد نقش آهنگساز و تنظیم‌کننده یا آهنگساز و پرودیوسر را اشتباه می‌گیرند. با دانستن دقیق این که آهنگسازی چیست اکنون دیگر می‌دانیم که آهنگساز معمولا هنرمندی است که ساختمان اصلی یک آهنگ را می‌سازد. حال این‌که خود آهنگساز در نقش تنظیم کننده و طراح صدا یا شاید هم مهندس میکس و مسترینگ وارد شود، مبحث جدایی است.

تنظیم آهنگ چیست؟

پس از پایان مرحله آهنگسازی و شکل‌گیری ایده اولیه، برای تبدیل آن به یک اثر موسیقی کامل وارد بخش تنظیم آهنگ می‌شویم. برای مثال من به عنوان آهنگساز یک ایده به ذهنم می‌رسد و ملودی یا آکوردهای آن‌را روی گیتار یا پیانو می‌سازم، سپس ملودی وکال یا صدای خواننده را اضافه می‌کنم و این ایده را برای تنظیم کننده می‌فرستم. تنظیم کننده آن را می‌شنود و با تسلط و شناختی که از سبک‌های موسیقی و انواع سازها و صداها دارد کم کم بخش‌های مختلفی را به آن اضافه می‌کند تا تبدیل به یک آهنگ کامل شود. اینکه فضای آهنگ چطور ساخته شود؟ از چه ساز‌هایی استفاده شود؟ از سازهای الکترونیک استفاده شود یا آکوستیک؟ یا ترکیب آن‌ها؟ کجا نیاز به تک‌نوازی دارد؟ تمپوی آهنگ چقدر باشد؟ چگونه شروع شود؟ چگونه به پایان برسد؟ و و و … از وظایف اصلی یک تنظیم‌ کننده است تا درنهایت آهنگ به‌صورت کامل شکل بگیرد. می‌بینیم که نقش تنظیم کننده در زیبایی یک اثر بسیار پررنگ است. لازم به ذکر است که نقش تنظیم کننده در موسیقی ایران و مارکت جهانی تفاوتی با هم ندارد.

تنظیم‌ کننده آهنگ کیست و چه کاری انجام می‌دهد؟

تنظیم کننده آهنگ کیست؟ همان‌طور که گفتیم تنظیم کننده هنرمندی است که هسته‌ی اصلی آهنگ را از آهنگساز می‌گیرد و با افزودن صداها و سازهای مختلف آن را به اثری تقریبا کامل تبدیل می‌کند. تنظیم کننده یکی دیگر از نقش‌های بسیار پر رنگ در ساخت یک اثر موسیقی است. تنظیم کننده به انگلیسی Music Arranger است که درست مانند آهنگساز نام او را نیز در کاور آهنگ‌ها زیاد دیده‌ایم و احتمالا شما هم دوست دارید بدانید معنی ارنجمنت چیست؟ ارجمنت بای فلانی یعنی موسیقی توسط آن فرد تنظیم شده است. اما اصلا نقش تنظیم‌ کننده موسیقی در ساخت یک اثر چیست؟ اگر بخواهیم در یک جمله بگوییم: آهنگساز ستون خانه را می‌سازد و تنظیم کننده آن‌را به یک خانه‌ی زیبا تبدیل می‌کند. تنظیم کننده‌های موسیقی تسلط بیشتری در کامل‌کردن یک آهنگ دارند؛ چرا که سازهای موسیقی را به خوبی می‌شناسند، بر تئوری موسیقی کاملا مسلط هستند و با نرم افزار ها و پلاگین‌ های آهنگسازی به خوبی آشنایی دارند. بنابراین با دانش و امکانات خود، سازها و صداهای مختلف را به آهنگ اضافه می‌کنند تا آن را به یک موسیقی نسبتا کامل برسانند.

ویژگی‌های تنظیم‌ کننده:

• بر تئوری موسیقی تسلط دارد.
• سلیقه‌ای خوب و گوشی قوی دارد.
• سازها و سبک‌های مختلف را به خوبی می‌شناسد.
• با قوائد ساخت موسیقی کاملا آشناست.
• بر نرم‌افزارهای آهنگسازی و پلاگین‌ها تسلط دارد.
• با ضبط سازها و صداها آشنایی دارد.
• گاها تصحیلات دانشگاهی دارد.

فرق آهنگساز و تنظیم کننده چیست؟

فرق آهنگساز و تنظیم کننده این است که آهنگساز هسته‌ی اصلی، یعنی ملودی و آکوردها را خلق می‌کند و تنظیم کننده با اضافه کردن صداها و سازهای دیگر آهنگ را تقریبا کامل می‌کند. همان‌طور که قبلا گفتیم، به احتمال زیاد در کاور آهنگ‌ها، اسم آهنگساز و تنظیم کننده را دیده‌اید. با دانستن این که آهنگسازی و تنظیم چیست، باید بدانیم که کارهای این دو هنرمند هنگام ساخت یک آهنگ، گاها با هم تداخل دارند؛ چرا که نقش آ‌ن‌ها به هم نزدیک است. حتی می‌بینیم که بیشتر آهنگسازها، کارهای مربوط به تنظیم را هم خودشان انجام می‌دهند. اما همان‌طور که در توضیحات مربوط به هر نقش گفتیم، تفاوت آهنگساز و تنظیم کننده به این صورت است که ژانر و هسته اصلی موسیقی را آهگساز تعیین می‌کند و این‌که در ادامه چه سازهایی به آن اضافه شود، کجاها نیاز به تک‌نوازی باشد، شروع و پایان آهنگ چگونه باشد و … را نقش تنظیم کننده آهنگ تعیین می‌کند.

پیشنهاد می‌کنم حتما مقاله چگونه آهنگ بسازیم رو مطالعه کنید.

پرودیوسر کیست و چه کاری انجام می‌دهد؟

پرودیوسر به انگلیسی Producer در لغت به معنی تولید کننده است. در موسیقی هم پرودیوسر هنرمندی است که توانایی تولید کامل یک آهنگ را دارد. به‌طور کلی پرودیوسینگ آهنگ را می‌توانیم از دو زاویه ببینیم اما در نهایت کاری که او انجام می‌دهد تکمیل یک آهنگ است. ابتدا یکبار دیگر مرور کنیم که مراحل اصلی ساخت یک آهنگ کدام هستند؟ آهنگسازی، تنظیم، ضبط و طراحی صدا، میکسینگ و مسترینگ.

زاویه اول: یک پرودیوسر با نتورک (روابط) خوبی که دارد به عنوان یک تهیه کننده ظاهر می‌شود و با همکاری هنرمندان دیگر مراحل ساخت یک آهنگ را پیش می‌برد و یک آهنگ کامل را انتشار می‌کند. پس آنجا که سوال ایجاد شده بود که در کاور آهنگ‌ها در مارکت جهانی نقش چه کسی به جای آهنگساز و تنظیم کننده نوشته می‌شود (خواننده که سر جای خودشه) باید بگوییم که گاها نقش پرودیوسر نیز نوشته می‌شود. نام پرودیوسر به عنوان تهیه کننده اثر در کاور آهنگ‌ها در مارکت جهانی ثبت می‌شود.

زاویه دوم: امروزه با روی کار آمدن پلاگین‌ها و نرم‌افزارهای پیشرفته آهنگسازی یک هنرمند خود به تنهایی می‌تواند یک آهنگ کامل بسازد. چرا که می‌تواند ملودی را خلق کند، آن را در نرم‌افزار آهنگسازی خود با استفاده از پلاگین‌های سازهای موسیقی مثل گیتار و پیانو و دیگر سازها تکمیل کند (شاید بگید اون که نوازنده نیست! درسته ولی با دانش تئوری و تجربه موسیقی و راحتی کار با نرم افزارها می‌تونه ساز هم بزنه) و با ضبط و میکسینگ و مسترینگ آن، خود به تنهایی یک موسیقی کامل بسازد. این همان کاری است که اکثر هنرجویان قصد انجام آن را دارند ولی آن را با واژه آهنگسازی اشتباه می‌گیرند (ما هم مجبور به استفاده از این واژه هستیم چرا که به این شکل جا افتاده اما سعی داریم در لابه‌لای مقاله‌ها و آموزش‌ها به این نکات اشاره کنیم).

ویژگی‌های پرودیوسر:

• با قواعد ساخت یک آهنگ آشناست.
• نرم‌افزارها و پلاگین‌ها را می‌شناسد.
• روابط خوبی با موزیسین‌ها و دیگر هنرمندان حوضه‌ی موسیقی دارد.
• ویژگی‌های یک آهنگ خوب را می‌شناسد.
• سلیقه مخاطبان خود را بهتر ‌می‌شناسد.

برای آشنایی کامل با پرودیوسینگ و درآمد آن، کافیست روی لینک زیر کلیک کنید. 👇
موزیک پرودوسر (Music Producer) کیست و چه کاری انجام می‌ دهد؟

فرق بین آهنگساز و پرودیوسر چیست؟

خیلی از دوستانی که از ما می‌پرسند “چگونه آهنگساز شویم؟” درواقع دنبال این هستند که یک آهنگ را به تنهایی بسازند و کامل کنند. یعنی می‌خواهند یک آهنگ را به طور کامل پرودیوس کنند. با تعاریفی که در بالا از آهنگساز و پرودیسر داشتیم، حال با تفاوتشان آشنا شدیم. فرق آهنگساز و پرودیوسر این است که آهنگساز معمولا فقط وظیفه‌ی ساخت هسته‌ی اصلی آهنگ را دارد اما پرودیوسر هنرمندی است که با تسلط بر نرم‌افزارها و پلاگین‌ها به تنهایی می‌تواند یک آهنگ را کامل کند.

در دوره آموزش آهنگسازی و تنظیم آرتیست شو از ابتدا تمام نیازهایی که برای ساخت یک آهنگ دارین رو همراه با یک پروژه صفر تا صد آموزش دادیم. برای احترام به تصمیم شما قسمت‌های ابتدایی این دوره 25 ساعته رایگان قرار گرفته! روی لینک زیر کلیک کن 👇
آموزش صفر تا صد آهنگسازی و تنظیم

یبار دیگه مرور کنیم، آهنگساز ملودی و آکورد اصلی رو درمیاره، تنظیم‌کننده همون ملودی اصلی رو با اضافه کردن صداها و سازهای دیگه تبدیل به یک اثر تقریبا کامل می‌کنه و پرودیسور خودش توانایی تکمیل یک آهنگ رو داره.

در ادامه هنرمندای دیگه مانند طراح صدا و مهندس ضبط صدا و میکس و مستر هم وظایفی دارن که در مقاله‌ی ساخت یک اثر موسیقی دربارش توضیح دادیم. مرسی که همراه ما بودین و خوشحال می‌شیم نظراتون رو زیر پست ببینیم. برای شما علاقه‌مندان به موسیقی یک دوره آماده کردیم که پیش نیازهای ورود به دنیای آهنگسازی و تنظیم رو توضیح دادیم ازتون دعوت می‌کنم این ویدیو رو حتما ببینین “شروع آهنگسازی رایگان” 💜