فرق تنظیم کننده، آهنگساز و پرودیوسر در ساخت آهنگ

در این مقاله به بررسی نقش‌های آهنگساز، تنظیم‌کننده و پیودیوسر در ساخت یک آهنگ می‌پردازیم. از آن‌جایی که این نقش‌ها به هم نزدیک هستند، بعضی نقش آهنگساز و تنظیم کننده را اشتباه می‌گیرند، یا آهنگساز و پرودیوسر را. می‌خواهیم با این نقش‌ها بیشتر آشنا شویم و وظایف و ویژگی‌های آن‌ها را بیشتر بررسی کنیم. اگر شما هم کامل با وظیفه‌ی آهنگساز و تنظیم‌کننده و تفاوت کارشان آشنایی ندارید، در ادامه همراه ما باشید.

آهنگساز (Composer)

همان‌طور که در مقاله‌ی “مراحل ساخت یک اثر موسیقی از ابتدا تا انتها” گفتیم، ایده‌ی اولیه‌ و هسته‌ی اصلیِ یک اثر موسیقی معمولا با ملودی‌ای که آهنگساز درمی‌آورد، شروع می‌شود. در مارکت جهانیِ موسیقی، آهنگساز ملودی را به همراه ریتم روی یک سازِ آکورد محور می‌سازد و معمولا با یک ساز به خوبی آشنایی دارد (مثل بتهوون که تسلط کامل روی پیانو داشت).آهنگساز نت‌های اصلی یک آهنگ را مشخص می‌کند و نقش او به عنوان آهنگساز می‌تواند در همین نقطه به پایان برسد. درست است! بعضا نقش آهنگساز و پرودیوسر یا آهنگساز و تنظیم‌کننده را اشتباه می‌گیرند. آهنگساز معمولا هنرمندی است که هسته‌ی اصلی یک آهنگ را می‌سازد. حال این‌که خود آهنگساز در نقش تنظیم کننده و طراح صدا یا شاید هم مهندس میکس و مستر وارد شود، بحث جدایی است.

ویژگی‌های آهنگساز:

• ژانرهای موسیقی را می‌شناسد (راک، پاپ و …)
• با ملودی‌ها و هارمونی‌ها، تُن و ریتم و ساختار موسیقی آشناست
• امکانات و محدودیت‌های سازهای مختلف و همین‌طور صدای خواننده را می‌داند
• حداقل تا حدودی با تئوری موسیقی آشناست

تفاوت آهنگساز (Composer) و (Song writer)

دسته‌ای از هنرمندان هستند که ترانه‌ی آهنگ را می‌نویسند که به آن‌‌ها ترانه‌سرا (Lyricist) می‌گویند. حال امکان دارد خود آهنگساز علاوه بر نوشتن ملودی، شعر آهنگ را هم بنویسد؛ در این صورت به این دسته از آهنگسازان، سانگ‌رایتر (Song Writer) می‌گویند. معمولا در موسیقی‌های راک با این دسته از آهنگسازان مواجه می‌شویم. هنرمندان بزرگی مانند جان لنون از گروه بیتلز، راجر واترز و آقای دیوید گیلمور از گروه بی‌نظیر پینک‌فلوید. پس دیدیم که خودِ آهنگسازها در دو دسته‌ی متفاوت کار می‌کنند.

اما دسته‌ی سومی هم هست 🙂

در مارکت ایران، آهنگساز به چه هنرمندی می‌گویند؟

در مارکت کشورمان، معمولا آهنگساز به هنرمندی می‌گویند که ملودی اصلی را برای وکال (خواننده) درمی‌آورد. این موضوع هم بیشتر در سبک پاپ وجود دارد. بنابراین نیاز نیست که آهنگساز، حتما با تئوری موسیقی آشنا باشد، اگر فقط با ملودی‌ها و هارمونی‌ها به خوبی آشنا باشد، می‌تواند برای خواننده‌ها ملودی ترانه را دربیاورد. البته که در کشورمان آهنگسازانی باتجربه و با سواد زیادی داریم که نقش پررنگ‌تری در تولید یک اثر موسیقی دارند.

پرودیوسر (Producer)

از آن طرف پرودیوسر هنرمندی است که اکثر مراحل ساخت یک اثر موسیقی را خود به تنهایی انجام می‌دهد و همان‌طور که از اسمش مشخص است، این هنرمند می‌تواند به تنهایی یک آهنگ را پرودیوس کند (تولید کند). پرودیوسرها که معمولا با نرم‌افزارهای دیجیتالی آهنگ می‌سازند، با پلاگین‌های آهنگسازی و وس ای تی‌ها به خوبی آشنایی دارند. کار کردن با نرم‌افزارها، دشواریِ کار با سازهای آکوستیک را ندارد (یه نفر به سختی می‌تونه همه‌ی سازهارو یاد بگیره). به علت سهولت کار با پلاگین‌ها و وس اس تی‌ها، پرودیوسرها معمولا می‌توانند تمام مراحل ساخت یک اثر موسیقی را به تنهایی انجام دهند. امروزه می‌بینیم که تنها با یک لپ‌تاپ و یک هدفون می‌توانیم آهنگ بسازیم.

از طرفی پرودیوسرهای معروف دنیا نتورک خوبی دارند و هنرمندان و موزیسین‌های زیادی را می‌شناسند. پس اگر برای تکمیل آهنگ خود نیاز به یک گیتاریست باشد، به علت روابط خوبی که دارد، می‌تواند او را برای آهنگ خود بیاورد؛ یا اگر حتی نیاز به یک بَند موسیقی، طراح صدا یا مهندس میکس و مستر باشد.

ویژگی‌های پرودیوسر:

• با قواعد ساخت یک آهنگ آشناست
• نرم‌افزارها و پلاگین‌ها را می‌شناسد
• روابط خوبی با موزیسین‌ها و دیگر هنرمندان حوضه‌ی موسیقی دارد
• ویژگی‌های یک آهنگ خوب را می‌شناسد

فرق بین آهنگساز و پرودیسر چیست؟

خیلی از دوستانی که از ما می‌پرسند “چطور آهنگسازی یاد بگیریم؟” درواقع دنبال این هستند که یک آهنگ را به تنهایی بسازند و کامل کنند. یعنی می‌خواهند یک آهنگ را به طور کامل پرودیوس کنند. با تعاریفی که در بالا از آهنگساز و پرودیسر داشتیم، حال با تفاوتشان آشنا شدیم. آهنگساز معمولا فقط وظیفه‌ی ساخت اسکلت و هسته‌ی اصلی آهنگ را دارد و معمولا با یک ساز آشنایی کامل دارد؛ پس آهنگساز ملودی درمی‌آورد، ریتم را مشخص می‌کند، گاها ترانه‌ی آهنگ را می‌نویسد. آهنگسازان بزرگ تاریخ موسیقی مانند بتهوون و در عصر امروزی هنرمندانی مثل هنس زیمر و جان ویلیامز از آهنگسازان بزرگ به شمار می‌روند. اما پرودیوسر هنرمندی است که با تسلط بر نرم‌افزارها و پلاگین‌ها به تنهایی می‌تواند یک آهنگ را کامل کند (نه که نتونه ساز آکوستیک بزنه، بیشتر تسلطش رو نرم‌افزاره).
خب تا اینجا با نقش آهنگساز و پرودیوسر و تفاوت‌هایشان آشنا شدیم. اما تنظیم‌کننده:

تنظیم‌کننده به چه هنرمندی می‌گویند؟

تنظیم کننده (Arranger) هنرمندی است که هسته‌ی اصلی آهنگ را از آهنگساز می‌گیرد و آن را به اثری تقریبا کامل تبدیل می‌کند. تنظیم‌کننده‌ها با سازها و صدای آن‌ها آشناست، آکوردها و هارمونی‌ها را می‌شناسد و می‌داند کدام ساز باید چه نتی را بنوازد. تنظیم کننده بر هارمونی‌ها و گام‌ها و آکوردها تسلط دارند ؛ چرا که با تئوری موسیقی به خوبی آشنا هستند و گاها تحصیلات دانشگاهی دارند. تنظیم‌کننده‌ها که نقش اساسی در زیبا بودن یک اثر موسیقی دارند، تلاش می‌کنند با انتخاب درست صداها و سازها، جلوه‌ای درخشان به موسیقی بدهند. پس تنظیم کننده مشخص می‌کند که آهنگ چطور شروع شود، سازهای مختلف کدام نت را بنوازند، کجا نیاز به هارمونی است، ریتم آهنگ چند چندم باشد. درواقع تنظیم کننده تشخیص می‌دهد که هرکدام از صداها را در کدام نقطه‌ی آهنگ استفاده کند.

ویژگی‌های تنظیم‌کننده:

• بر تئوری موسیقی تسلط دارد
• سازها را به خوبی می‌شناسد
• با گام، آکورد و هارمونی‌ها آشناست
• بر نرم‌افزارها و وی اس تی‌ها هم تسلط دارد

فرق آهنگسازی و تنظیم چیست؟

در واقع سوال مهم و اساسی ما فرق آهنگساز و تنظیم‌کننده بود که با توضیحات بالا می‌خواستیم به این سوال برسیم. همان‌طور که قبلا گفتیم، به احتمال زیاد در کاور آهنگ‌ها، اسم آهنگساز و تنظیم کننده را دیده‌اید. کارهای این دو هنرمند هنگام ساخت یک آهنگ، گاها با هم تداخل می‌کند؛ چرا که نقش آ‌ن‌ها به هم نزدیک است. حتی می‌بینیم که بیشتر آهنگسازها، کارهای مربوط به تنظیم را هم خودشان انجام می‌دهند. اما تفاوت اصلی همان‌طور که در توضیحات مربوط به هر نقش گفتیم، این است که آهنگساز هسته‌ی اصلی آهنگ مانند ملودی و آکوردهای روی یک ساز را می‌سازد و تقریبا ژانر اصلی موسیقی را تعیین می‌کند؛ پس این‌که چه سازهایی در ادامه به آن اضافه شود، کجاها نیاز به ارکستر باشد، کجاها نیاز به تک‌نوازی باشد، طول آهنگ چقدر باشد و … را نقش آهنگساز تعیین نمی‌کند؛ بلکه این موارد از وظایف تنظیم‌کننده است.

یبار دیگه مرور کنیم، آهنگساز ملودی و آکورد اصلی رو درمیاره، تنظیم‌کننده همون ملودی اصلی رو با اضافه کردن صداها و سازهای دیگه تبدیل به یک اثر تقریبا کامل می‌کنه

در ادامه هنرمندای دیگه مانند طراح صدا و مهندس ضبط صدا و میکس و مستر هم وظایفی دارن که در مقاله‌ی ساخت یک اثر موسیقی دربارش توضیح دادیم. مرسی که همراه ما بودین و خوشحال می‌شیم نظراتون رو زیر پست ببینیم 💜