8 اشتباه رایج در میکس و مسترینگ که باید از آن دوری کنیم

پس از پروسه‌ی آهنگسازی و تنظیم و ضبط صداها، آهنگ وارد مرحله‌ی میکس و در نهایت مسترینگ می‌شود. این که یک آهنگ چطور میکس و مسترینگ شود تا صداها به تمیزترین حالت ممکن شنیده شوند اهمیت فوق‌العاده زیادی دارد؛ چرا که یک مهندس میکس باید ایده‌های آهنگساز و تنظیم کننده را بداند و با هنر خود آهنگ را به بهترین نحو ادا کند. در این مسیر ممکن است اشتباهات و خطاهایی انجام دهیم که ما را از هدف خود دور کند. اشتباهاتی که ممکن است برای هر میکس‌منی که تازه شروع به کار کرده و تجربه‌ی کمی دارد، اتفاق بیوفتد. در این مقاله همراه ما باشید تا بعضی از مهم‌ترین اشتباهات میکس را بشناسیم.

بیش از حد روی یک لاین کار نکن!

یکی از اشتباهات رایج میکس‌من‌هایی که به تازگی وارد این حوضه شده‌اند، استفاد‌ه از پلاگین‌های زیاد روی یک لاین یا ترک است. شاید همه‌ی ما در ابتدای مسیر میکس، دچار این اشتباه شده‌ایم. نکته‌ی مثبت آن این است که تجربه‌ی استفاده از پلاگین‌های متفاوت را بدست می‌آوریم. اما نباید بیش از حد روی یک لاین بمانیم و هر پلاگینی را روی آن استفاده کنیم؛ چرا که بعضی از تجربه‌ها می‌تواند آسیب‌رسان باشد، حداقل هنگامی که هیچ ایده‌ای درباره‌ی کاری که می‌خواهیم انجام دهیم نداشته باشیم. شاید در آموزش های میکس و مسترینگ، مدرس‌هایی دیده باشیم که از چند پلاگین روی یک لاین استفاده می‌کنند؛ دلیل آن این است که آن‌ها کاملا با مسیر پردازش آن لاین آگاه هستند.

صدا را به چیزی که نیست تبدیل نکن!

هر صدا ماهیت و کاراکتر منحصر به فرد خود را دارد. تلاش برای این که یک صدا را به چیزی که نیست تبدیل کنیم، یکی دیگر از اشتباهات رایج هنگام میکس است. هنگام انتخاب پلاگین‌ها و افکت‌ها باید خیلی هوشمندانه عمل کنیم. یادمان باشد در مرحله‌ی میکس و مسترینگ قرار نیست صدایی جدیدی بسازیم؛ بلکه قرار است از صدایی که داریم بهینه‌ترین و تمیزترین صدا را بگیریم.

عدم توجه به گین استیج

در هر مرحله از اعمال هر افکت یا پلاگین روی لاین‌ها باید به گین استیج توجه کنیم. عدم توجه به هدروم (Headroom) باعث دیستورت شدن صدا می‌شود و ما را از هدفی که برای میکس آهنگمان داریم، دور می‌کند. خصوصا اگر با دیوایس‌های آنالوگی کار می‌کنیم. در نرم‌ افزارهای میزبان آهنگسازی و میکس و مسترینگ، می‌توانیم مشاهده کنیم که صدا چه مقدار با دیستورت شدن فاصله دارد. (برای اطلاعات دقیق‌تر درباره گین استیج حتما مقاله گین استیج یعنی چه رو مطالعه کنین)

خلا فضا در میکس

یکی از نکات مهم هنگام میکسینگ، توجه به فضاست (منظورمون از فضا سیاره‌ها و کهکشان‌ها نیستن!) بلکه فضای فرکانسی یا (Frequency Spectrum) است. میکس و مسترینگ مانند هنر نقاشی‌ست. فضای فرکانسی مثل بوم نقاشی و صداها رنگ‌های ما هستند. باید به بهترین شکل صداها را در فضای فرکانسی پخش کنیم تا ترکیب آن‌ها در کنار هم یک آهنگ زیبا به ما تحویل دهد. این عمل در پروسه‌ی کنترل بعد دوم صدا در میکس و مسترینگ (چگونه ارتفاع صدا را کنترل کنیم؟) انجام می‌شود.

میکس پروژه در سولو

این که یک ترک را برداریم و در قسمت سولو به پردازش آن بپردازیم، کار خیلی درستی نیست؛ چرا که قرار نیست آن لاین یا صدا به تنهایی شنیده شود و باید ببینیم که آیا این صدا در کنار بقیه‌ی صداها نیز به خوبی شنیده می‌شود یا نه! بارها پیش می‌آید که یک لاین که در سولو میکس شده به خوبی صداها می‌دهد؛ اما هنگامی که آهنگ پخش می‌شود، اصلا صدای خوبی ندارد. تمرکز روی میکس لاین‌ها در سولو باعث می‌شود توجهمان به این باشد که آن لاین به خوبی صدا بدهد؛ در حالی که بارها گفتیم، میکس و مسترینگ یعنی گرفتن بهینه‌ترین صدا از لاین‌ها در کنار هم.

داینامیک آهنگ را به کلی از بین نبر!

داینامیک رنج تفاوت بلندترین و آرام‌ترین نقطه‌ی صداست. داینامیک رنج برای یک میکس تمیز که صدای طبیعی بدهد و برای گوش‌های‌مان خسته کننده نباشد، ضروری‌ست. برای کنترل داینامیک رنج معمولا از ابزارهایی مانند کمپرسور، لیمیتر، گیت و … استفاده می‌شود. کاهش داینامیک رنج، کنترل ترنزینت‌ها (بلندترین نقطه‌ی صدا)، بلندتر کردن صداها و دیگر کارها برای یک میکس ایده‌آل ضروری است. اما این که بخواهیم ترنزینت‌ها و داینامیک رنج را به کلی از بین ببریم، اشتباه بزرگی است. قرار نیست همه‌ی صداها در یک محدوده و متعادل باشند. ترنزینت‌ها و داینامیک برای یک آهنگ ضروری هستند؛ چرا که از کسل‌کننده شدن آهنگمان جلوگیری می‌‌کنند.

عدم توجه به ارتباط فازها

یکی از موارد مهمی که هنگام میکس باید به آن توجه کنیم، ارتباط فازهای صداهای مختلف است. یک مثال بزنیم. فرض کنیم درحال ضبط صداهای درامز هستیم. یک میکروفن برای صدای کیک داریم، یک میکروفون برای صدای اسنیر داریم. خب مسلما هنگام ضبط صدای اسنیر، صدای کیک هم با اندکی تاخیر (به علت فاصله بیشتر) ضبط می‎‌شود. پس یک میکروفون صدای اسنیر را ضبط کرده و یک میکروفون که برای کیک قرار دادیم صدای اسنیر را با اندکی تاخیر ضبط می‌کند. این تاخیر می‌تواند باعث شود قله‌های سیگنال ضبط شده در میکروفن اول، روی دره‌های سیگنال ضبط شده در میکروفن دوم قرار بگیرد و اصطلاحا کنسل شدن فاز (Phase cancellation) رخ دهد.

یکی از راه‌های مقابله با آن اندازه‌گیری درست و قرار دادن میکروفن‌ها در جای مناسب است. دیگر کاری می‌توانیم انجام دهیم، فیلیپ کردن سیگنال‌ها در نرم‌افزار میزبان است. با فیلیپ کردن سیگنال‌ها جای دره با قله عوض می‌شود و صداها به جای این‌که یک‌دیگر را کنسل کنند باعث تشدید هم می‌شوند.

گوش نکردن به آهنگ‌های رفرنس

آهنگ‌های رفرنس، آهنگ‌هایی هستند که میکس و مستر شده‌اند. این آهنگ‌ها می‌توانند راهنمای خوبی برای ما هنگام میکس باشند. یا می‌توانیم با مقایسه‌ی صداهای درون آهنگمان با صداهای رفرنس نقاطی که باید روی آن‌ها بیشتر کار کنیم، پیدا کنیم. همه در ابتدای هر مسیری که وارد می‌شویم، نیاز داریم که از تجربه‌ی کسانی قبلا در آن زمینه کار کرده‌اند، استفاده کنیم. این قدم خوبی‌ست برای شروع فعالیتمان و کسب تجربه‌ی بیشتر.

این‌ها تعداد معدودی از اشتباهات هنگام میکس و مسترینگ هستن و مسلما تعداد خطاها بیشتراند؛ اما با مطالعه‌، تمرین بیشتر و استفاده از آموزش‌های به روز می‌تونیم تا حد امکان از آن‌ها دوری کنیم. حتما به آموزش‌های میکس و مسترینگ آرتیست‌ شو سر بزنین. مرسی از همراهیتون