همان‌طور که می‌دانید رشته‌های مختلف مربوط به موسیقی در داخل و خارج از کشورمان برای تحصیل هنرجویان و هنرمندان وجود دارد. شاید برای شما نیز سوال باشد که آیا باید به تحصیل آکادمیک موسیقی روی آورید یا خیر؟ آینده و نتیجه این تصمیم چیست؟ رشته‌های مختلف و جدید تحصیل موسیقی کدام‌اند؟ آیا موسیقی خواندن تاثیر مستقیم روی خلاقیت هنری شما دارد؟ هم‌چنین این که آیا در کشورمان می‌توانید به سراغ شاخه‌ی موسیقی و ساز دلخواهتان بروید؟
به طور کلی رشته موسیقی در دانشگاه چگونه است؟
با ثبت نام در یک رشته‌ی موسیقی به مطالعه‌ی یک ساز (اعم از ساز‌های بادی، زهی، کوبه‌ای، الکترونیک یا صدای انسان) می‌پردازید؛ در کنار آن تئوری موسیقی و دوره‌های ساخت موسیقی را می‌گذرانید. به این‌ها کلاس‌های مهارت شنیداری، آشنایی با تاریخ موسیقی و هم‌نوازی را نیز اضافه کنید.
برای پذیرش در رشته‌ی موسیقی احتمالا نیاز دارید تا هنر خود را به صورت زنده در «آزمون مصاحبه» ارائه دهید. برخی دانشگاه‌ها برای شرکت در مصاحبه نیز از داوطلب ویدیو یا صدای ضبط‌شده می‌خواهند. نفرات برگزیده در آزمون نهایی به صورت زنده شرکت می‌کنند. البته با توجه به پاندمی و همه‌گیری کرونا، دانشگاه‌های بیشتری به صورت آنلاین به پذیرش هنرجو مشغولند.
هدف از خواندن موسیقی نه فقط تبدیل شدن به موسیقی‌دان حرفه‌ای بلکه اشتغال در دیگر حوزه‌های موسیقی مانند آموزش موسیقی، نمایندگی هنرمندان (Agent & Representation) و یا شاخه‌های مدیریت هنری می‌باشد.
مهندسی صدا و پروداکشن (Audio Engineering & Production)
لیسانس هنر (BA) و لیسانس علوم تجربی (BSc) پایه‌ی دانش خوبی برای ادامه تحصیل در رشته‌های موسیقی هستند؛ اما اگر می‌خواهید به عنوان هنرمند و سازنده موسیقی وارد این حوزه شوید، لیسانس هنرهای زیبا بهترین گزینه برای آشنایی و اقدام برای ادامه تحصیل است. طبیعتاً استعداد هنری همچون نوازندگی، خوانندگی یا آهنگسازی و تنظیم برای موفقیت در رشته‌ی هنرهای زیبا ضروریست.
در سمت دیگر، برای افرادی که علاقه به مراحل ساخت و پرداخت اثر مانند میکس و مسترینگ، صدابرداری و ضبط و به نوعی «کارهای پشت پرده» ساخت اثر دارند، رشته‌ی مهندسی صدا (Sound Engineering or Audio Engineering) گامی مناسب است. به طور کلی مهندسی صدا شامل شناخت تکنیکال صدا، میکس کردن، دوباره‌سازی (Reproducing)، همگام‌سازی صدا و اکولایز و کار با افکت‌های الکترونیک است. داوطلب این رشته باید در کنار علاقه به مسائل تکنیکال و جنبه‌ی فیزیکی صدا، گوش قوی و اراده‌ی کار در استودیو برای ساعات متوالی داشته باشد.
تکنولوژی و فناوری موسیقی (Music Technology)
دانش تکنولوژی موسیقی رشته‌ی فراگیر دیگری برای علاقه‌مندان به موسیقی‌ست. در این رشته نیز به دو مهم موسیقایی از جمله مهندسی صدا و ساخت موسیقی پرداخته می‌شود؛ اما به گونه‌ای متفاوت که هنرجو پس از اتمام تحصیل بتواند در رشته‌های مختلف تکنولوژی موسیقی شغل مناسب خود را بیابد. معمولا کورس‌های یادگیری تکنولوژی موسیقی به صورت گروهی و با همکاری هنرجوها تدریس می‌شود.
مهندسی صدا، طراح سیستم صدا، میکس کنسرت، موسیقی فیلم، موسیقی بازی‌های کامپیوتری، طراحی ساز‌های دیجیتال، طراحی و ساخت پلاگین، متخصص پردازش صدای دیجیتال، طراحی و ساخت ابزار تکنولوژی موسیقی و … از جمله تخصص‌های گوناگون این رشته هستند.
تدریس موسیقی (Teaching Music)
رشته‌های تدریس موسیقی از جمله پرطرفدارترین حوزه‌های تحصیل هنری هستند. هنرجو با گرفتن مدرک معتبر این رشته‌ها سریعا شروع به کار و انتقال دانش خود به دانشجویان دیگر می‌کند. یاددهی موسیقی شامل فراگیری تئوری موسیقی، آشنایی با فرایند آموزش و پرورشی کشور مورد نظر و مطالعه و یادگیری روش‌های مختلف تدریس است.
قبل از اقدام برای تحصیل در این رشته، از اعتبار مدرک دانشگاه یا موسسه مورد نظر آگاه شوید. هم‌چنین امکان تحصیل و تدریس هم‌زمان، به عنوان بخشی از دوره‌ی تحصیل، از گزینه‌های مهم برای هنرجویان این رشته است. دیگر نکته‌ی مهم، گروه سنی مورد نظر شما و میزان پیشرفته یا ابتدایی بودن هنرجوهایتان پس از شروع به کار است.
موزیکولوژی و موسیقی شناسی (Musicology)
موزیکولوژی رشته‌ی مطالعه‌ی تاریخی و فرهنگی موسیقی است. اگر به زندگی هنرمندان بزرگ، تحقیق درباره‌ی روند شکل‌گیری سبک‌ها و دوره‌های مختلف موسیقی و علل سوگیری موسیقی در مناطق مختلف علاقه‌مندید، این رشته برای شماست. موزیکولوژی در واقع همان رشته‌ی “تاریخ هنر” است که به صورت مخصوص به موسیقی می‌پردازد.
پژوهش گسترده حول موسیقی، انتشار مقالات و تدریس دانشگاهی از جمله انتظارات هنرجویان این رشته است. فوق لیسانس و دکترای موزیکولوژی در دانشگاه‌های مختلف قابل تحصیل‌اند و تحقیق و پژوهش عضو جدانشدنی این رشته می‌باشد.
چندی پیش آرتیست شو با یکی از دانش‌آموخته‌های این رشته مصاحبه‌ای داشت که احتمالا جواب تمامی سوال‌هایتان درباره تحصیل در رشته‌ی موسیقی شناسی را در این مصاحبه خواهید گرفت. روی لینک زیر کلیک کنید:
مصاحبه با آرش احمد زاده از فرانسه (تحصیل موسیقی در خارج از کشور)
موسیقی درمانی (Music Therapy)
این رشته در بین افرادی که هم به روانکاوی و هم موسیقی علاقه دارند و خواهان ایجاد تغییر مثبت در زندگی دیگرانند، بسیار محبوب است. موسیقی درمانی رشته‌ای بالینی و مبتنی بر شواهد مداخله‌ی موسیقی در روند درمان افراد توسط فردی حرفه‌ای و آموزش‌دیده است. در واقع موسیقی درمانی بخشی از فرایند درمان روانشناختی فرد روان‌رنجور است که توسط روش‌های مخصوص انجام می‌شود. تحصیل در این رشته شاید پیچیده‌ترین زمینه جانبی موسیقی باشد؛ زیرا فرد باید با استفاده از دانش روانشناختی برای بهبود روند درمان، به طور مستقیم و کنترل‌شده با هدف سلامتی بر زندگی افراد تاثیر بگذارد.
از تاثیرات مثبت موسیقی در درمان بیماری‌های جسمی و روانی بی‌خبر هستید؟ اهمیت این موضوع در زندگی عصر حاضر مدام در حال افزایش است. پیشنهاد ما به شما خواندن مقاله‌ی زیر است:
موسیقی درمانی چیست و چرا زندگی را متحول می‌کند؟
صحبتی با رضا درستکار، موسیقی دان ایرانی
سلام رضای عزیز. لطفا مختصر خودتان و فعالیت‌هایتان را معرفی کنید …
سلام؛ من رضا درستکار هستم، طراح صدا (Sound Designer) و آهنگساز (Producer) از شهر رامسر. متولد سال 1380 هستم و در رشته‌ی مهندسی مواد و متالوژی دانشگاه صنعتی شریف درس می‌خوانم. اما از آنجا که فیلد و زمینه‌ی مورد علاقه‌ام آهنگسازی‌ست، در این مدت برای آرتیست‌های مختلف موزیک آمریکا آهنگسازی کرده‌ام. توانستم با آدم‌های مهمی کار کنم و تجارب خوبی به دست آوردم. حالا برای رشته‌ی مهندسی صدا و ساخت موسیقی (Music Production) در دانشگاه Recording Arts تورنتو اپلای کردم و از شهریور سال آینده به تحصیل در این دانشگاه مشغول می‌شوم.
از شرایط اپلای کردن و گرفتن پذیرش برایمان بگو …
با توجه به شرایط و چیزهای مورد نیاز هر دانشگاه، شرایط پذیرش متفاوت است. از پر کردن مشخصات و ترمی که می‌خواهید درستان را شروع کنید و تاریخ مورد نظرتان تا مدارک مورد نیاز آن دانشگاه. مدارک مورد نیاز باید به صورت ترجمه‌شده و مجموعه به دانشگاه ارسال بشوند. بعد از مصاحبه‌ی احتمالی و قبولی در مصاحبه، برایتان نامه‌ی پذیرش فرستاده می‌شود. شما می‌توانید هم برای کورس و کلاس آنلاین و هم حضوری اقدام کنید. من تصمیم گرفتم به کانادا بروم و تجربه‌ی جدیدی را شروع کنم.
دوست داریم کمی درباره‌ی درس‌ها و طول تحصیل در رشته تحصیلی‌ات بدانیم …
در سه ترم حدود 900 ساعت درس داریم. ترم اول شامل مفاهیم آکوستیک و علمی، Audio Consoles، کامپیوتر و موسیقی (که اشاره به DAWها داره) و شناخت تئوریک مبحث Signal Processing می‌شود.
ترم دوم روی تکنیک‌های ضبط صدا تمرکز دارد. کار و میکس با سخت‌افزار، الکترونیک (Electronics)، 60 ساعت درس زیبایی‌شناسی (Aesthetics) داریم که درس خیلی مهمی‌ست و بعد آن مبحث طراحی صدا (Sound Design) هست که باید از هر صدایی برای نیاز خودتان طراحی صدا کنید. صد و پنج ساعت درس طراحی صدا دارم که از نظر خودم مهم‌ترین چیز توی کارم همین مبحث می‌باشد.
هر چند تحصیل آکادمیک و دانشگاهی موسیقی بسیار به خلاقیت و افزودن دانش موسیقایی شما کمک می‌کند؛ اما توجه کنید که دوره‌های تخصصی آنلاین مزایای خود را دارند. قبول ندارید؟ پس حتما سرفصل‌های دوره زیر را بررسی کنید: 👇
آموزش کامل موزیک پروداکشن (از آهنگسازی تا مسترینگ نهایی)
اما ترم سوم شامل مباحث فنی و بستن کار و بیزینس موسیقی هست. برای صنعت موسیقی، خروجی (Export) کار خیلی موضوع مهمی هست که در درس صنعت موسیقی (Music Industry) به آن پرداخته می‌شود. در هر فیلدی از موزیک (فیلم تا بازی و غیره) شما نیاز دارید که درباره‌ی بازار و بیزینس کارتان، نحوه انتشار موسیقی و قوانین انتشار و … بدانید که بتوانید به راحتی درآمدزایی کنید. درس بعدی تقویت صدا (Sound Reinforcement) هست که درباره‌ی بالانس درست صداها کنار هم می‌باشد. بعد به پسا ساخت و پست پروداکشن (Post production) می‌رسیم که درباره‌ی تکنیک‌های صداگذاری در فیلم‌ها و ضبط صدای بازیگر در استودیو و میکس آن با فیلم هست و حدود 90 ساعت درس دارد. سپس تکنیک ساخت در استودیو (Studio Production Techniques) که مبحثی کلی‌ست و غول مرحله‌ی آخر محسوب می‌شود که باز روی مراحل یک اکسپورت درست و خوب تمرکز دارد تا در بیزینس‌تان موفق باشید.
راهنمایی پایانی برای کسانی که علاقه به پذیرش در رشته های موسیقی دارند …
جدا از ترجمه‌ی شناسنامه و کارت ملی و ریز نمرات دبیرستان و دیگر خواسته‌های پایه، باید رزومه‌ی خوبی داشته باشید! داشتن رزومه در راضی‌کردن دانشگاه‌های خوب به مصاحبه با شما ضروریست. حتما از خودتان یک معرفی‌نامه (Autobiography) داشته باشید. هدفتان داخل موزیک، انگیزتان از موزیک‌ساختن و اینکه “چرا آن دانشگاه را انتخاب کردید” مواردی‌اند که برای پذیرش بسیار مهم می‌باشند. شما چه چیزی می‌توانید به آن دانشگاه اضافه کنید و بودن در آن دانشگاه و رشته‌ی خاص چه چیزی به شما اضافه می‌کند؟ برای همه‌ی این سوالات از قبل فکر کنید تا ذهنیتی در این باره داشته باشید و بعد برای پذیرش اقدام کنید. موفق باشید.
ممنونیم که تا پایان مقاله همراهمون بودین. با جستجوی در گوگل می‌تونین به راحتی رشته‌ها و دانشگاه‌های معتبر پذیرش هنرجوی موسیقی رو پیدا کنید. اما هدف این مقاله این بود که نشون بدیم پایه‌های اصلی تحصیل موزیک در دنیا کدامند و چه مواردی رو می‌تونید برای تحصیل در این رشته در نظر بگیرید. 😊
درود و وقت بخیر
ممنون از شما
استدعا دارم در مقاله‌ای به معرفی کتب مربوط به دانش های لازم، برای مثال هارمونی، کنترپوآن، تنظیم، و هرآنچه که مربوط به آهنگسازی و تنظیم هست و در دانشگاه آموزش داده می‌شود نیز بپردازید و یا لینک خرید یا دانلود آنها را نیز قرار بدهید. باشد که هنرمندان با کسب دانش لازم به تولید موسیقی بپردازند
سپاس
سلام دوست عزیز، ممنون از لطف و محبت شما
بله چراکه نه، بسیار عنوان خوبی‌ست. حتما اطاعت امر می‌کنیم و مقاله‌ای در راستای آن آماده خواهیم کرد. در مورد لینک دانلود یا خرید کتاب‌ها، تلاش می‌کنیم حق ناشر و نویسنده حفظ شود و خواستار کد تخفیف از آنها می‌شویم.
تشکر از پیشنهاد بجای‌تان 🙏