آشنایی با سبک موسیقی لوفای (Lo-Fi)

تا به حال درباره سبک لوفای (Lo-Fi) شنیده‌اید؟ این سبک را می‌شناسید؟ در این مقاله درباره لوفای و دنیای آن صحبت می‌کنیم. مروری بر تاریخچه‌ی آن داریم و سپس از نقش لوفای در آرامش شنونده، ارتباط نزدیک لوفای و انیمه‌ها و ساختار این موسیقی و طریقه‌ی ساختن لوفای گپ می‌زنیم.
سبک لوفای از جذاب‌ترین سبک‌های موسیقی‌ست؛ چرا که همیشه قوانین موجود را زیر پا می‌گذارد. این از تاریخ این موسیقی آمده و در اسم این سبک خود را نمایان کرده. لوفای مخفف‌شده ترکیب “Low Fidelity” است که اشاره به وفاداری کم این سبک به رسوم رایج در میکس و مسترینگ موسیقی است. در آهنگ‌های این سبک، قوانین رایج ضبط موسیقی مانند حذف Hum و دیستورت نشدن صدا، حذف نویز‌های اضافی و تعادل در بازه‌ی فرکانسی رعایت نمی‌شود. با آرتیست‌ شو در شناخت بهتر این سبک همراه باشید.

تعریف سبک لوفای و خصوصیات آن

همان‌طور که قبلا گفتیم، این سبک، قطب منفی موسیقی‌ ضبط‌ شده با کیفیت بالا یا همان «های‌فای» (Hi-Fi) است. بدین ترتیب، خاصیت اصلی این سبک «دوری از کمال‌گرایی» در ساخت موسیقی است. منظورمان از این جمله، این است که موسیقی‌دان هنگام ساخت موسیقی در این سبک، به خود اجازه می‌دهد نکات پایه ضبط استاندارد را نادیده بگیرد. پس این نکته را یادمان بماند؛ لوفای سبکی است که در آن اشتباهات مشخصی در نواختن، ضبط، هدروم، میکس و مسترینگ وجود دارد که به طور «عمدی» کار گذاشته‌شده‌اند.

معمولا آهنگ‌های لوفای (یا لو-فای) بی‌کلامند و اگر هم در آن صدای خواننده باشد، یه عنوان سمپل در فضاسازی استفاده می‌شود؛ در این سبک موسیقی استفاده از صدای گوینده رادیویی یا تلویزیونی، دیالوگ فیلم‌ها یا سخن بزرگان رواج بیش‌تری نسبت به ترانه و خواندن دارد. از این رو، معمولا آهنگ‌های لوفای خاصیت ریلکسینگ دارد و سعی در جلب توجه مخاطب ندارد! بلکه به شنونده فضا برای تمرکز بر کاری دیگر می‌دهد. مانند عودی که در فضای خانه روشن می‌کنیم، حس و حال فضا را بهتر می‌کند. (چشمک)

شاخصه‌ی دیگر لوفای، تنظیم آن است. در تنظیم آهنگ‌های لوفای، سمپل‌های موسیقی زیرزمینی دهه 40 و موسیقی جز دهه 60 دیده می‌شود. هرگونه موسیقی یا محتوای غنی نوستالژیک در ترکیب با المان‌های الکترونیک به درد موسیقی‌دان لوفای می‌خورد. عده زیادی از علاقه‌مندان لوفای از نقش مهم وب‌سایت YouTube در همه‌گیر شدن این موسیقی در سال‌های اخیر نام می‌برند. معمولا ویدیو‌های با محتوای لوفای بر روی تصاویری از انیمه‌های ژاپنی یا گیف‌های (Gif) کوتاه با نوشته‌هایی کوتاه بارگذاری می‌شوند. این ویدیو‌های طولانی در لوپ‌هایی آرام و با ریتم خلوت، به مخاطب حس غرق‌شدگی در فضایی آرامش‌بخش می‌دهند.

لوپ‌هایی از موسیقی جز، ملودی‌های گیتار آکوستیک و موسیقی هیپ‌ هاپ در بازه‌های زمانی طولانی المان‌های پرتکراری در لوفای هستند. ترکیب هیپ‌هاپ با المان‌های لوفای را لوفای-هیپ‌هاپ، چیل‌هاپ یا لوفای بیتس (Lo-Fi Beats) هم می‌نامند. پس میکس‌های طولانی، موسیقی لوپ، ویدیو انیمه یا گیف کارتون‌های مشهور، درام‌های الکترونیک روی تمپو پایین، نویز و صداهای اضافی، همه با هم نشانه‌های لوفای محسوب می‌شوند.

مروری بر تاریخچه لوفای

سال‌های ابتدایی، لوفای در سایه

این سبک اولین‌بار در دهه‌ی 50 میلادی بین موسیقی‌دان‌های آماتور رواج یافت. در واقع یکی از راز‌های پیدایش این سبک، بودجه پایین موسیقی‌دان‌ها و عدم توانایی آن‌ها در گردآوری ضبط استاندارد بود. این روش باعث ایجاد دیستورشن‌های ناخواسته در آهنگ می‌شد. اما در کمال تعجب عده زیادی در همان سال‌های اولیه به ایده‌ی منحصر به فرد و شکل خاص این آهنگ‌ها علاقه‌مند شدند.
نمونه‌ی مورد توجهی در تاریخ لوفای، آهنگی‌ست به نام «My Song» نوشته‌ی جانی ایس. این آهنگ در یک ایستگاه رادیویی در مدت پانزده دقیقه نوشته و ضبط شد. شنونده مشخصا با گوش‌ فرا دادن به این آهنگ می‌تواند متوجه عجله در ضبط و عدم تسلط موسیقی‌دان بر قطعه شود. این آهنگ در کمال تعجب در سال 1952 در چارت R&B بیلبورد در جایگاه نخست قرار گرفت! در دوران کنونی نیز نمونه‌هایی مانند «My Song» هم‌چنان خط مشی هنرمندان لوفای هستند.

در ادامه گروه‌هایی مانند Beach Boys، شکل بهتری به نمونه‌های ابتدایی دادند. آن‌ها با آلبوم «Smiley Smile» طرفداران بسیاری جذب کرده و قدم دیگری در شناخت بهتر لوفای نهادند. اما در دهه 80 و 90 میلادی با محکم‌تر شدن قدم هنرمندان به این سو، اسم «لوفای» بر روی این نوع موسیقی گذاشته‌شد. گروه‌های بیشتری شروع به ضبط موسیقی در خانه، با کمک ابزار محدودی مانند میکسر‌های چهارتایی کردند.
لوفای سریعا در بین ایندی‌های امریکایی‌، پانک‌باز‌های انگلیس، بلک‌متال نروژ و نیوزلند در شکل‌هایی جدید تکثیر شد. اما فرهنگ ضبط لوفای آن‌قدر قوی و جذاب بود که بین گروه‌های محبوب دیگر که به شهرت جهانی دست یافتند، المان‌هایی از قبیل اجازه‌ی دیستورت‌شدن، ضبط بی‌دقت، صداسازی تجربی و ترانه‌های بدون ساختار مشخص دیده می‌شود. از این دست موسیقی‌دان‌ها می‌توان به R.E.M و Radiohead اشاره کرد. آر.ای.ام از ابتدا و ردیوهد در سال‌های میانی، با شهرتشان این المان‌ها را به موسیقی خود وارد کردند.

لوفای مدرن

با ورود به قرن جدید، موج اصلی لوفای تبدیل به موسیقی مورد استفاده برای آرامش و وقت‌گذراندن شد. حتی از این موسیقی در هیپنوتیزم نیز استفاده می‌شود. به تازگی سبک جذابی به نام Chill hop نیز از ریشه‌ی لوفای برآمده که طرفداران بسیاری دارد. آهنگ‌های لوفای هم‌چنان با المان‌های جز، امبینت و سایکدلیک، در لوپ‌های طولانی و تمپوهای پایین عاشقان خود را دارد. امروزه مجموعه‌ی سبک‌های مختلف حول لوفای را موج لوفای یا ChillWave می‌نامند. این آهنگ‌ها معمولا به صورت میکس یک یا دو ساعته و یا به صورت پلی‌لیست‌های طولانی عرضه می‌شوند.

چگونه لوفای بسازیم؟

پیش از این درباره‌ی المان‌های موسیقی لوفای حرف زدیم. اما اگر بخواهیم اولویت‌بندی کنیم، در ابتدا باید درباره بیت آهنگ حرف بزنیم. آهنگ لوفای معمولا یک ریتم خاص و جذاب دارد، که صدایی شفاف‌تر از تمام المان‌های دیگر تنظیم آن آهنگ دارد. بیت آن معمولا شباهتی به بیت هیپ‌هاپ دارد، با این تفاوت که در لوفای از بیس (Bass) کم‌تری استفاده می‌شود.

برای مطالعه بیشتر درباره ریتم و بیت مقاله “چگونه ریتم بسازیم” رو مطالعه کنین.

مرحله‌ی بعدی یافتن لوپ یا ملودی مناسب است. فرقی نمی‌کند در چه سبکی ملودی‌سازی می‌کنید، اما می‌توانید یک ملودی مشخص انتخاب کنید. حتی می‌توانید از آهنگ‌های قدیمی استفاده کنید. جَز کلاسیک معمولا دنیای پرارزشی برای آهنگسازی لوفای است. ملودی شما نیاز به افکت‌های با وایب نوستالژیک است و هم‌چنین باید به آن حس نوار کاست دهید. کافیست پلاگین‌های مخصوص این کار را بیابید.

نکته‌ی مهم دیگر این است که به نویز‌های اضافی، صدای محیط و اشتباهات در نواختن، اجازه دهید تا جایی که زیبایی آهنگ را از بین نمی‌برند، حفظ شوند. عده‌ای این‌ها را عمدا نیز به آهنگ اضافه می‌کنند یا مثلا از پلاگین‌های ایجاد نویز یاری می‌گیرند. به پروژه به مانند یک فضای کار آزاد با هدف ایجاد آرامش و تصویر در ذهن مخاطب برخورد کنید. این موسیقی به مانند پاپ یا راک، در خود نیاز به جلب توجه شنونده ندارد.
پروژه‌های لوفای معمولا استفاده‌ی حداقلی از کلمات و صدای انسان می‌کنند و بیش‌ترین تمرکز را روی ساز‌ها بگذارید. ریورب زیاد، می‌تواند به المان‌های ملودیک، عمق دهد تا بیت آهنگ، خود را شفا‎ف‌تر نشان دهد. جزییات و سورپرایز‌های شیرین و نرم، مخصوصا در ادوات پرکاشن، می‌تواند آهنگ را جذاب‌تر کند. یادتان نرود که معمولا موسیقی لوفای حول تمپوهایی از 80 تا 110 ساخته ‌می‌شود.

لوفای، سبک آرامش، مطالعه و دوری از اضطراب

سبک لوفای به دلیل شکل غیر کمال‌گرایانه و حس نزدیکش، مانند دوستی کم‌حرف و شنوا در خلوتمان است. شاید به همین دلیل است که از ابتدا آن‌را با عکس‌های انیمه‌های ژاپنی و شخصیت‌های کارتونی آمیختند. درست است که کنار هم‌نشینی این‌ دو به دلیل استفاده کلاسیک لوفای از جمله‌هایی از انیمه‌ها نیز هست؛ اما انگار هم در انیمه‌ها و هم در لوفای، مخاطب در تنهایی خودش، دوستی آرام دارد که درکش می‌کند.
استفاده از این سبک در هنگام مطالعه، امروزه برای دانش‌آموزان و دانشجویان در سراسر دنیا پیشنهاد می‌شود. در بیش‌تر کشور‌های پیشرفته جهان رایج است که ساعات فراغت دانشجویان با آهنگ‌های این سبک پر می‌شود. این امر به دانشجو کمک می‌کند از استرس درس و حرفه خود کمی فاصله بگیرید و ریلکس کند. البته قطعا این تنها روش این کار نیست اما طرفداران خودش را دارد.
تحقیقاتی صورت گرفته که نشان می‌دهد گوش‌دادن به موسیقی‌هایی مانند لوفای هنگام کار یا مطالعه و درس‌خواندن می‌تواند در بهبود عملکرد فرد تاثیرگذار باشد. گفته می‌شود تا 86% از دانشجویان، به کمک لوفای توانسته‌اند عادات مطالعه ایجاد کنند.

در پاسخ به این که چرا این موسیقی چنین تاثیر مثبتی بر درس‌خواندن و یادگیری دارد، شاید بتوان به نوع برنامه‌ریزی مغز انسان اشاره کرد. ادعا شده که چنین بیت‌های آرام با ملودی‌های تکراری، به قسمت لب قدامی مغز که در مرکز فعالیت‌های مغزی قرار دارد کمک می‌کند تا برای تمرکز بر روی موردی خاص آماده شود و احساس نیاز به تمرکز را در مغز بالا ببرد.
موسیقی باکلام توجه مغز را به خود جلب می‌کند و ما بخش عمده تمرکزمان خود به خود به سمت تلاش برای دریافتن معنی کلمات می‌رود. این مسئله با موسیقی‌های با تمپو یا ضرب‌های زیاد نیز صادق است، جایی که تمرکزمان خرج شناسایی و درک اطلاعات بسیار و پشت‌سر‌همی که از آهنگ به گوش می‌رسد، می‌شود.

موسیقی‌های این‌چنینی برای کنار آمدن با استرس و اضطراب نیز به کمک افراد می‌آیند. این‌که در لوفای هیچ اتفاقی جز آرامش و فراغت نمی‌افتد، به فرد این اجازه را می‌دهد تا هنگام ناآرامی به آن مراجعه کند. تحقیقات نشان داده که موسیقی‌های ژانر Chill Wave از جمله لوفای خاصیت آرامش‌بخش دارند.
هم‌چنین امروزه نه تنها روان‌درمان‌گران برای مراجعین خود از موسیقی درمانی استفاده می‌کنند، بلکه رشته‌هایی مانند درمان با موسیقی، مشغول پا گرفتن در دانشگاه‌های اروپا و امریکاست. لوفای، هم‌قدم با نئوکلاسیک و امبینت، از موسیقی‌هایی هستند که به مغز اجازه‌ی ورود به حالت خلسه می‌دهند. حالتی که فرد در آرامش، می‌تواند لحظه‌ای از سرعت و پیچیدگی دنیا کناره گیرد و نفسی تازه کند. هم‌چنین موسیقی خلسه‌آور در درمان به وسیله‌ی هیپنوتیزم نیز کاربرد دارد.

اگه به دنبال یادگیری آهنگسازی و تنظیم هستین، در دوره‌ی جامع آهنگسازی و تنظیم آرتیست شو، تمام نیازهای شما برای ساخت آهنگ رو آموزش دادیم. برای احترام به نظرتون قسمت‌های ابتدایی دوره رایگان قرار داده شده تا ابتدا ببینین و بعد تصمیم بگیرین. برای مشاهده دوره روی لینک زیر کلیک کن👇
دوره آموزش صفر تا صد آهنگسازی و تنظیم

خب این هم از مقاله‌ی لوفای که درخواستای زیادی بابتش داشتیم. سبکی که تو کشورمون کمتر شنیده شده اما روز به روز به طرفداراش اضافه میشه. ممنون که تا آخر مقاله همراهمون بودین و امیدواریم که لذت برده باشین. برای آشنایی با سبکای مختلف موزیک به مقاله‌ی “سبک موسیقی مورد علاقه شما کدام است؟ (آشنایی با تمام سبک‌ ها)” سر بزنین. 🥰