آشنایی با سبک موسیقی هیپ هاپ و رپ

هیپ هاپ، فرهنگ صدا و هدف است. جنبشی اجتماعی از سوی جوانان سیاه‌پوست امریکا که با دست‌های خالی شکل هنر مدرن را تغییر دادند. سبکی که بدون تجهیزات و حمایت رسانه‌ای، اواخر دهه 70 میلادی در خیابان‌های فقیرنشین نیویورک زاده شد. شیوه‌ی خاص ارتباط‌ برقرار کردن جوان‌های آفریقایی‌تبار و لاتین در کوچه‌‌پس‌کوچه‌های یکی از شلوغ‌ترین شهرهای جهان، حالا تبدیل به بزرگ‌ترین اجتماع موسیقیایی دنیا شده و در خود سبک‌های مختلف جای داده. آیا هیپ هاپ همان رپ است؟ شاید در ابتدا این‌گونه نبوده اما امروزه این دو در هم ادغام شده و تقریبا معنای مشابهی دارند.
اگر درباره‌ی تمام سبک‌های محبوب موسیقی کنجکاو هستید از شما دعوت می‌کنیم که ابتدا مقاله‌ی “سبک موسیقی مورد علاقه شما کدام است؟ (آشنایی با تمام سبک‌ ها)” را مطالعه کنید؛ اما در مقاله‌ی پیش‌رو با نگاهی به تاریخچه و تکامل این سبک، فرق بین هیپ هاپ و رپ و المان‌های مخصوص این ژانر را مرور می‌کنیم.

همه چیز از محله‌ی برانکس شروع شد.

برخلاف دیگر سبک‌های موسیقی، حتی آدرس مشخصی از آغاز هیپ هاپ در دست داریم: نیویورک؛ برانکس؛ خیابان سدگویک ۱۵۲۰۱ !
روز یازدهم آگوست سال ۱۹۷۳، DJ Kool Herc بنای موسیقی هیپ هاپ را با جدا کردن قسمت ضرب‌آهنگ و ادوات پرکاشن از آهنگ‌های معروف فانک و سول گذاشت. او با استفاده از دستگاه مخصوص DJ (دی‌جی)، قسمت‌های مخصوص درام آهنگ‌ها را کشیده کرد تا تماشاگران زمان بیش‌تری برای رقص داشته‌ باشند. پس از واکنش مثبت تماشاگران، او به همراه دیگر دی‌جی‌های نیویورک شروع به کار بر روی این تکنیک و ظرافت‌ بخشیدن به روند میکس دو یا چند آهنگ در یک‌دیگر کردند. این‌جا بود که یکی اصول اصلی هیپ‌ هاپ شکل گرفت: رقص بریک (Break-Dancing).
از آن‌جا که اکثر این جوانان بیکار بوده و درآمد خاصی نداشتند، خیلی زود و با مقبولیتی که مدل جدید دی‌جی‌کردن به‌دست آورد، تعداد دی‌جی‌ها در نیویورک افزایش یافت و تبدیل به سبکی از زندگی شبانه‌ی خیابان‌ها شد. در ادامه تصویری از DJ Kool Herc و DJ Tony Tone می‌بینید.

تولد رپ در فرهنگ هیپ هاپ

همان‌طور که می‌دانید معمولا یک برنامه‌ی زنده یا دورهمی، به یک میزبان نیاز دارد. کسی که به روی صحنه می‌آید، مهمانان را معرفی می‌کند و برنامه‌های تعیین‌شده را به تماشاگران توضیح می‌دهد. به چنین شخصی میزبان یا MC می‌گوییم. طبیعتا اجراهای هیپ هاپ نیز با حضور چند دی‌جی و همین‌طور فرد میزبان که بر روی صحنه تماشاگران را تهییج می‌کند، برگزار می‌شد. MC یا میزبان‌ها کم‌کم به جای خلاصه‌کردن صحبتشان به معرفی دی‌جی، شروع به صحبت در طول آهنگ و تشویق به دست‌زدن یا حرکات گروهی حضار کردند. در ادامه بعضی میزبانان خلاق‌تر، شروع به صحبت بر روی ضرب‌آهنگ کرده و سپس این جملات با قافیه همراه شد. محتوای این خوانش، معمولا همان اشارات به خوش‌گذرانی و همراهی تماشاگران با هنرمندان بود. همان‌طور که حدس زدید، این‌جا رپ (Rap) متولد شد.

فرق رپ و هیپ هاپ چیست؟

همان‌طور که گفتیم، رپ شکلی از خواندن شعر و بیان زبانی احساسات فرد است. حال آن‌که هیپ هاپ شکلی از موسیقی‌ست که با تکرار ریتمی خاص و یک ملودی کوتاه و گیرا (Hook) ساخته شد. در مسیر تکامل هیپ هاپ، رپ‌کردن به عنوان محتوای اثر بر روی آهنگ هیپ هاپ قرار گرفت و در طول زمان این دو مفهوم به یک مفهوم کلی تبدیل شدند: فرهنگ هیپ هاپ. فرهنگ اعتراض به تبعیض و ارزش اتحاد مردم فقیر که جامعه‌ی سرمایداری آن‌ها را از قطار خود پس زده. هیپ هاپ در خود فرهنگ احترام و اهیمت به هم‌نوع، هم‌چنین تاکید بر شادی و از طرفی واقع‌بینی و به رسمیت‌شناختن زندگی مجرمانه و هدف‌گذاری شخصی و جمعی را جای داده. این مفاهیم توسط فرد رپ‌کن به زبان‌های مختلف در سراسر جهان و در آمیزش با فرهنگ‌های مختلف بیان می‌شود.

هیپ هاپ اولد اسکول (Old School)

استقبال خوب مردم از رپ، باعث شده گروه‌های دو‌نفره‌ی دی‌جی + رپر بیش‌تری شکل بگیرد. رپر‌ها کار خود را با لطیفه تعریف‌کردن و بذله‌گویی آغاز کردند. از سویی دی‌جی‌ها نیز سعی کردند با رونمایی از تکنیک‌های بیش‌تری مانند Scratching یا اضافه‌کردن سمپل درام به بیت‌ها، خود را از دیگر رقیبان جلو بیاندازند. با بالاگرفتن رقابت گروه‌های زیر زمینی هر روز به خلاقیت و بعد‌های مختلف این فرهنگ اضافه شد. رپر‌ها سعی کردند اشعارشان را روی نظمی مشخص و گیرا یا همان فلو (Flow) بخوانند و توانایی بداهه‌خوانی خود را بالا ببرند. در این بین رپر‌های با استعداد‌تر و دی‌جی‌های بهتر سعی در همکاری با هم و ایجاد گروه‌های جذاب‌تر داشتند. رقصنده‌های بریک نیز در این گروه‌ها نقش داشتند و می‌توانستند باعث جذب حاضران به یک گروه خاص شوند.

در سال ۱۹۷۹ اتفاق مهمی در دنیای هیپ هاپ افتاد. گروه The Sugarhill Gang اولین آهنگ ضبط‌شده‌ی هیپ هاپ را روانه‌ی بازار کرد. نام این آهنگ Rapper’s Delight بود که در کمال تعجب وارد لیست ده آهنگ هیت چارت جهانی شد. این موفقیت بزرگ، باعث شد دیگر گروه‌های هیپ هاپ نیز شروع به ضبط آهنگ‌هایشان کنند. موضوع اصلی اکثر این آهنگ‌ها درباره‌ی خوش‌گذرانی و رقصیدن بود.
اما شاید رپ و هیپ هاپ در سال ۱۹۸۲ خودش را پیدا کرد. در این سال اولین آهنگ‌های هیپ هاپ اجتماعی-سیاسی روانه بازار شدند. شاید اولین آن‌ها آهنگ پیام (The Message) از Grandmaster Flash and the Furious Five بود. این آهنگ از لحاظ آهنگسازی دارای فلویی آرام و فانکی در همراهی سینتی‌سایزر و از جنبه‌ی محتوا، درباره‌ی فقر، زندگی مجرمانه و استرس زندگی در شهر گانگستری بود. تاثیر این آهنگ در ادامه نقطه‌ی شروعی بر اضافه‌شدن مضامینی چون عدالت اجتماعی، صلح، احترام متقابل، ارزش فرد در جامعه، وحدت و زندگی در لذت و موفقیت در فرهنگ هیپ هاپ شد.

برای یادگیری موثر آهنگسازی و تنظیم به صورت قدم به قدم، می‌تونین دوره جامع آموزش آهنگسازی و تنظیم رو از طریق لینک زیر دریافت و مشاهده کنین. برای احترام به تصمیم‌تون، قسمت‌های ابتدایی این دوره، رایگان هستن. 👇
آموزش جامع آهنگسازی

عصر طلایی هیپ هاپ

در میانه‌ی دهه 80 میلادی رپر‌هایی مانند LL Cool J، شروع به استفاده از ملودی‌هایی کوتاه و گیرا (یا به اصطلاح Hook) در آهنگ‌هایشان کردند. هوک‌ها ملودی‌های کوتاهی هستند که در پس‌زمینه‌ی آهنگ تکرار می‌شوند و در کنار المان ریتمیک، به آهنگ شخصیت منحصر به فردی می‌دهند. هم‌چنین در این دوره که به طور موازی سبک راک نیز در اوج خود قرار داشت، گروه‌هایی مانند  Run DMC از گیتار هارد راک برای جذابیت‌بخشیدن به آهنگ‌هایشان کمک گرفتند. سبک رپ-راک با استقبال خوبی روبرو شد و در سال ۱۹۸۶ آلبوم Raising Hell اولین آلبوم هیپ هاپی شد که در بین ده آلبوم برتر چارت امریکا قرار گرفت. اولین آلبوم هیپ هاپی که شماره یک چارت کشور را به‌دست آورد، آلبوم Licensed To Ill از گروه پانک-راک Beastie Boys بود که از با استفاده از رپ‌کردن به موفقیت بزرگی دست‌ پیدا کردند.

با نزدیک‌شدن به دهه 90 میلادی، دو شهر نیویورک و لس‌آنجلس به دو قطب موسیقی هیپ هاپ تبدیل شدند و روز به روز به علاقه‌مندان این سبک موسیقی اضافه می‌شد. آلبوم‌های استودیویی بیش‌تری تولید می‌شد و تهیه‌کنندگان توجه خاصی به این سبک موسیقی کردند. کم‌کم سبک hardcore rap ( رپ با خشم، سرعت بالا و مقابله‌گری) در نیویورک و gangsta rap (بازنمای فضای گانگستری غرب امریکا) و G-Funk (شکلی از رپ گانگستری روی بیت فانک) در لس‌آنجلس به استایل اصلی دهه 90 میلادی تبدیل شدند.

.Puff Daddy، Jay-Z، The Notorious B.I.G و فیفتی سنت از هاردکورهای مشهور این دهه هستند. گانگستا رپ لس‌آنجلس نیز پدرانی چون Ice-T و NWA دارد. در محتوای موسیقی آیس-تی اشاره به خطر استفاده از مواد مخدر، ترک مدرسه و زندگی مجرمانه دیده می‌شود. از سویی NWA که از یکی از فقیرنشین‌ترین محله‌های لس‌آنجلس به نام کامپتون می‌آمدند، بر روی موضوعاتی چون خشونت پلیس و تبعیض نژادی و زندگی سرمایه‌داری تاکید داشتند. شکل آزادانه‌ی ابراز احساسات در رپ و استفاده‌ی مکرر از الفاظ رکیک نیز در شنیده‌شدن و توجه رسانه‌ای به این موسیقی نقش داشت.

G-Funk را نیز می‌توان حاصل خلاقیت DR.Dre، یکی از اعضای سابق NWA دانست. موسیقی‌دان‌های سبک گنگستر-فانک معمولا بیت‌های فانک را به میزان زیادی آهسته می‌کردند و از صدای بک‌وکال خانم و افکت‌های صدایی دیگر برای فضادادن به کار استفاده می‌کردند. محتوای این سبک هم‌چنان محتوای گنگستری داشت اما تدریجا به سمت مواردی مانند لذت مواد مخدر یا مهمانی‌گرفتن، مضامین جنسی و نگاه ابزاری به زنان کشیده شد. محتوای غیراخلاقی این سبک و رواج و جذابیت آن میان نوجوان‌ها باعث شد بسیاری از مردم امریکا مخالف چنین نوع موسیقی باشند، اما از سویی درآمدزایی بالا از موسیقی و جذابیت آن باعث شد در آن زمان به روند اصلی هیپ هاپ تبدیل شود. در میان دوست‌داران رپ و هیپ هاپ، این مسئله نوعی تلاش حکومتی برای بیراهه‌راندن موسیقی اعتراضی هیپ هاپ دانسته ‌می‌شد.

بسیاری از شما، علاقه‌مندان و پرودیوسر‌های سبک هیپ هاپ به دنبال کسب درآمد از فروش آنلاین بیت‌های خود هستین. آرتیست شو مقاله‌ای برای رفع این نیاز براتون فراهم کرده که از لینک زیر می‌تونین مطالعه کنین. 👇
کسب درآمد از فروش آنلاین بیت (راهنمای کاربردی و قدم به قدم)

هیپ هاپ در قرن ۲۱

هیپ هاپ به یکی از مهم‌ترین ژانر‌های موسیقی جهان تبدیل شده و آهنگ‌ها و ‌آلبوم‌های این سبک در تمام جهان تولید شده و با موفقیت همراهند. کشور‌های مختلف هیپ هاپ مخصوص خود را یافته‌اند و از هر زبان زنده‌ای در دنیا رپر‌های مختلفی می‌توان یافت. امروزه Drake از کشور کانادا، یکی از پرفروش‌ترین موسیقی‌دان‌های جهان است. رپ میان زنان نیز رفته‌رفته خود را پیدا کرد و خواننده‌های مشهوری چون Missy Elliott, Lil’ Kim و Lauren Hill در سراسر جهان شناخته شدند.
هیپ هاپ کار خود را با استفاده از دیگر سبک‌ها آغاز کرد اما امروزه در صنعت پاپ، استفاده از عناصر مخصوص هیپ هاپ رواج یافته و دهه اول قرن ۲۱ام را می‌توان دهه هم‌کاری تولیدکنندگان پاپ و رپر‌ها دانست. کورس‌های (Chorus) گیرای پاپ در کنار ورس‌های (Verse) رپ، شکل بسیار محبوبی از موسیقی در تمام دنیا از جمله کشور خودمان شد.
در امریکا نیز تمرکز هیپ هاپ از لس‌آنجلس و نیویورک به تمام نقاط این کشور گسترده شد. از جمله این‌ها می‌توان به موسیقی‌دان‌های جنوب امریکا چون Usher, T.I., Ludacris و B.o.B از آتلانتا، لیل وین از نیو آورلانز و تری سیکس مافیا از ممفیس اشاره کرد. هم‌چنین جنوب امریکا زادگاه هیپ هاپ آلترناتیو است که روز به روز به محبوبیت آن افزون می‌شود.

اما یکی از تاثیرگذارترین شخصیت‌های امروزی این سبک، امینم (Eminem) است. وی توانست در دنیای سیاه‌پوستان، به عنوان یک غریبه جایی برای خود باز کند. مارشال ماترز با نام هنری امینم در دیترویت و در محله‌ای فقیرنشین به‌ دنیا آمد. در نوجوانی در رقابت‌های رپ شرکت می‌کرد و توانست راه این کار را برای سفیدپوستان بعد از خود باز کند. در امینم گویی فلو و قافیه‌بندی بی‌نظیر خدادادی وجود داشت که توانست با موسیقی خود، از جایی دور از نیویورک یا لس‌آنجلس در دنیای هیپ هاپ به عنوان فردی شاخص پذیرفته شود. از خصوصیات منحصر به فرد دیگر او می‌توان به شوخ‌طبعی و صداقت و عمق احساسات شخصی وی در هنگام بداهه‌خوانی اشاره کرد. از آن‌جا که امینم گنگستر نبود، سال‌ها در یافتن کمپانی ضبط آثار خود شکست خورد، اما تقریبا تمام آلبوم‌های او در سطح جهانی موفق بوده‌اند. او یکی از موفق‌ترین موسیقی‌دان‌های تاریخ است.

امروزه چون دیگر سبک‌های موسیقی، رپ یا هیپ هاپ نیز به سمت روش‌های جدید و اشکال متفاوت و هیجان‌انگیز پیش می‌رود. موسیقی‌دان‌های هیپ هاپ سبک‌های مختلف را با این موسیقی ادغام می‌کنند. حتما ترکیب رپ و جز یا رپ زیرزمینی و استفاده از موسیقی‌های آلترناتیو به‌جای بیت‌های همیشگی را شنیده‌اید. هم‌چنین موسیقی جریان اصلی پاپ رسانه‌ای برای بهتر دیده‌شدن از شکلی از بیت هیپ‌ هاپ و هوک‌های ملودیک استفاده می‌کند و ردپای هیپ هاپ را در شاخه‌هایی چون اسید-رپ، R&B، راک و سبک‌های رترو جز و … پیدا می‌کنیم.

مرسی که با آرتیست شو همراهین. این سومین مقاله از سری معرفی سبک‌های موسیقی هست که در اون سعی کردیم مروری بر تاریخچه و مفاهیم مهم موسیقی هیپ هاپ داشته باشیم. باید تاکید کنم که کارمون با هیپ هاپ اینجا تموم نمیشه. منتظر مقاله‌های هیپ هاپ در کشورمون ایران و همچنین راهنمای فرهنگ هیپ هاپ باشین که در اون المان‌های مهم این سبک زندگی مدرن رو بررسی میکنیم. لطفا نظراتتون رو باهامون به اشتراک بذارین و راستی، رپر مورد علاقه شما کیه؟ 🤔