در ستایش گیتار الکتریک استراتوکستر، زیبا، متشخص و کارآمد!

گیتار الکتریک یکی از محبوب‌ترین پدیده‌های جهان مدرن است. وقتی از گیتار الکتریک حرف می‌زنیم، احتمالا مدل استراتوکستر (Stratocaster) اولین شکلی است که در ذهن عامه مردم می‌آید. این مدل در دهه 50 میلادی توسط کمپانی فندر روانه بازار شد و به سرعت در همه‌ی سبک‌ها‌ی موسیقی جا باز کرد. استراتوکستر بعد از سال‌ها هم‌چنان به همان شکل و شمایل جذاب اولیه مانده‌ است و کارایی خود را در تمام سبک‌های موسیقی نشان می‌دهد. کافیست نگاهی به لیست بلند بالای نوازندگانی که از این گیتار استفاده کرده‌اند بیاندازیم: جیمی هندریکس، دیوید گیلمور ، جان میر، مارک ناپفلر و …
اما امروز که گیتارها با مدل‌های مختلف برای سبک‌های مختلف وجود دارند، شاید این سوال پیش بیاید که: چرا هنوز استراتوکستر؟
قطعا نوازنده‌های مختلف این گیتار نظرات و دلایل مختلفی به شما ارائه خواهند داد، با آرتیست‌ شو همراه شوید تا چند دلیل مهم آن را مرور کنیم .

با در نظر گرفتن راحتی نوازنده ها طراحی شده است!

شاید اصلی‌ترین دلیل انتخاب استراتوکستر این است که برای راحتی نوازنده طراحی شده. لئو فندر یه موسیقی‌دان نبود ، بنابراین برای طراحی این گیتار از نظرات و پیشنهادات کسانی که با مدل قبلی ساخته‌ی او یعنی تلکستر (Telecaster) می‌نواختند، در جهت اصلاح حالت و شکل گیتار برای رسیدن به یک مدل “بی‌نقص” بهره برد. این هم‌فکری منجر به تولد گیتاری افسانه‌ای شد. حالا فندر می‌توانست به محصولی با بدنه‌ی خوش‌طرح، پیکاپ‌های سه‌گانه، دسترسی راحت‌ به اجزا و ترمولو‌ تعبیه‌شده در قسمت بریج خود ببالد. ویژگی‌هایی که دنیای ساخت و طراحی گیتار الکتریک را تغییر داد.

پس از نیم قرن بی تغییر مانده است!

یک دلیل واضح بر عالی‌بودن این گیتار این است که از روز اول تا به حال در گذر زمان و تغییرات موسیقی نیاز به تغییر خاصی نداشته! البته که انواع مختلف این گیتار با کارایی‌های متفاوت وجود دارد. اما وقتی به ویژگی‌های ساختاری اصلی این گیتار می‌نگریم، می‌بینیم که آن‌ها را چه در یک استراتوکستر دهه 50 و چه در یک استراتوکستر 2021 می‌یابیم:

• بدنه‌ای از چوب توسکا (Alder) / درخت زبان‌گنجشک (Ash)
• دو بال دو سمت بدنه
• فرم منحنی انتهای بدنه
• دسته ی میپل (چوب افرا)
• فرتبورد میپل (Maple) یا رزوود (Rosewood)
• سه پیکاپ سینگل کویل (یا هامباکر در مدل‌های دارای تنوع)
• ترمولو‌ی آزاد
• طول اسکیل 25.5 اینچی
• پیکاپ‌سلکتور تیغه‌ای و سه کنترل مجزا

در واقع تعدادی از محبوب‌ترین استرت‌های امروزی، با توجه به استرت‌های وینتج (Vintage) و قدیمی ساخته می‌شوند و استرت‌های وینتج، امروزه ارزش و قیمت بسیار بالایی دارند.

به راحتی می توان آن را شخصی سازی کرد!

شاید دیده باشید که بسیاری نوازندگان استراتوکستر سازهایشان را با تغییراتی گوناگون، منحصر به فرد می‌کنند. تغییر دادن پیکاپ‌ها، تغییر پیک‌گارد، تغییر لاک‌های تیونر و … از جمله تغییرات رایج و محبوب بین نوازنده‌ها هستند. راه‌های اعمال تغییر و به نوعی بروزرسانی استراتوکستر بسیار ساده است. شما می‌توانید به راحتی با تغییرات دلخواهتان سازتان را برای سبک و سلیقه‌ی خود به‌روز کنید. می‌خواهید تن (Tone) وینتج بلوز داشته باشید؟ می‌خواهید سولوهای سریع‌ و مدرن بنوازید؟ یا تن مخصوص خود را با افکت‌های متنوع خود شخصی‌سازی کنید؟ هیچ مشکلی نیست، استراتوکستر به سادگی خود را با هر سبکی تطبیق می‌دهد.

در هر ژانری استراتوکستر پیدا خواهید کرد!

از آنجایی که اعمال تغییرات در استراتوکسترها ساده است، به راحتی آماده تغییر فرم برای سبک‌های مختلف موسیقی‌ست. چه جیم روت از اسلیپنات باشد، چه نیل راجرز موسیقی فانک، چه گیتار لوفای یا امبینت مدرن، چه جان میر بازمانده‌ی سال‌های بلوز و چه دیوید گیلمور، افسانه‌ی سبک راک، این گیتار آماده‌ی آداپت‌شدن است. در هر سبکی که نیاز به گیتار الکتریک باشد، استرت پیدا خواهید کرد. شاید برای همین است که بسیاری نوازنده‌ها معتقدند اگر قرار باشد فقط یک گیتار داشته باشند، آن استراتوکستر است. چرا که می‌تواند انواع مختلف موسیقی را با شخصیت همان سبک‌ها اجرا کند.

شخصیت گیرا

صدای استراتوکستر خاص و دارای کاراکتر مخصوص خود است. این به نوازنده اجازه می‌دهد با ترس کم‌تری به دنبال شخصی‌سازی صدای خود برود. ساده‌تر بگوییم؛ وقتی حتی چند لحظه نواختن نوازنده‌های بزرگ استرت مانند استیوی ری وان، دیوید گیلمور، اریک کلپتون، جیمی هندریکس و … را می‌شونید، می‌دانید کدام است! این افراد هر یک لهجه و سبک خود را دارند اما همه از یک مدل گیتار بهره می‌برند. انگار واقعا با انگشتانشان از امپلی‌فایرها صدا تولید می‌کنند، چرا که استرت خود را بر شکل نواختن نوازنده غالب نمی‌کند. حتی وقتی افکت‌های مخصوص خود را روی صدای گیتار قرار می‌دهند، باز می‌توان به سادگی تشخیص داد که این یک استراتوکستر است اما موسیقی هر کدام، دنیای مخصوص خودشان است!

انواع مدل های سیگنچر

از وقتی فندر اولین مدل امضا شده‌ی اریک کلپتون را در سال 1988 ارائه داد، با گذشت زمان نوازندگان بسیاری مورد توجه فندر برای ساخت مدل سیگنچر شدند. از وین کارمر اسطوره‌ی پانک و اد اوبرین گیتاریست گروه ردیوهد تا افسانه ی بلوز بادی گای. این سازها تمامی گزینه‌ها و تغییرات نوازنده‌ها را شامل می‌شوند. نه‌تنها می‌توانید مجموعه‌ای عالی از نوازنده مورد علاقه‌تان داشته باشید، بلکه می‌توانید سازی درجه یک داشته باشید که از قبل برای سبک و استایل شما امتحان پس داده است.

استراتوکستر الهام بخش بسیاری طراحی های بعد از خود است!

اگر به اطراف خود و مدل‌های گوناگون گیتار الکتریک از سازندگان متفاوت بنگرید، درخواهید یافت که بسیاری الهام‌گرفته از طراحی استراتوکستر هستند. بی‌شک دلیل این پدیده، جدا از شکل جذاب و نوستالژیک آن، نشان از کیفیت و مجبوبیت این ساز و موفقیت این نوع طراحی است. شاید شنیده باشید که می‌گویند:
“تقلید، شکل صادقانه‌ی تملق است!”

با این تفاسیر، تلاش دوم فندر بعد از تلکستر، برای ساخت گیتاری بی‌نقص نتیجه‌ای فوق‌العاده به‌همراه داشت و به همین دلیل است که وقتی به کالکشن گیتاریست‌های حرفه‌ای می‌نگریم، حتما رد پای استراتوکستر را میان ساز‌های الهام‌بخششان می‌یابیم.

طبیعتا گیتارهای مختلف جذابیت‌های مختلف دارن و تو دنیای امروز موزیک، دیگه جایی برای تک‌بعدی فکر کردن نمونده. اما هنوز هم بعد از حدود هفتاد سال، طرح استراتوکستر بدون هیچ تغییری از پرفروش‌ترین، محبوب‎‌ترین و کارامدترین مدل‌های گیتار هست. اگه شما نوازنده‌ی گیتار هستین بهمون بگین مدل مورد علاقه شما کدومه؟ آیا تا به حال با استرت نواختین؟ چه حسی بهتون داد؟ با این قیمت‌های امروزی، آیا ارزشش رو داره که استراتوکستر فندر بخریم؟