آشنایی کامل با ساز درامز

اگر به درامر شدن فکر می‌کنید، مانند هر نوازنده‌ی جدید، شناختن ساز برای پیشرفت و موفقیت شما ضروری است. مخصوصاً ساز درامز که خود حداقل از ۵ قسمت یا ساز مستقل تشکیل شده‌است. در این مقاله به بررسی دقیق‌ این ساز می‌پردازیم و تک‌ تک قسمت‌های آن را بررسی می‌کنیم.

به مجموعه‌ای از سازهای کوبه‌ای (طبل‌ها و سنج‌ها) که درامر برای نواختن ضرب موزیک به آن‌ها نیاز دارد، اصطلاحاً درام کیت (Drum kit) می‌گویند. قسمت‌هایی که در درام کیت قرار دارند، قابل حذف یا اضافه شدن و جایگزینی با سایر ساز‌های کوبه‌ای هستند.

پرکاشن و درامز

اگر راهنمای جامع شناخت سازهای موسیقی را مطالعه کرده باشید، حتماً می‌دانید که یکی از خانواده‌های مهم در موسیقی، ساز‌های کوبه‌ای و پرکاشن‌ها (Percussion) هستند. وظیفه‌ی ایجاد ریتم و ضرب در موسیقی برعهده‌ی این ساز‌هاست. ریشه اصطلاح Percussion از کلمه‌ی لاتین Percutere به معنی ضربه زدن (to strike) گرفته شده‌است. پرکاشن‌ها خانواده بزرگی هستند و تمام ساز‌هایی که با ضربه زدن به آن‌ها و خراشیدن صدا تولید می‌کنند را شامل می‌شوند؛ این در حالی‌ست که درامز (Drums) یک مجموعه‌ی کوچکی از این خانواده‌ی بزرگ است و شامل طبل‌هایی است که اغلب در کنار سنج‌ها قرار می‌گیرند.

اجزا و قسمت‌ های مهم درامز

برای شناخت کامل این اجزا به لیست بلند بالایی احتیاج داریم؛ اما برای شروع کافیست با پنج طبل اصلی این مجموعه آشنا شوید. هر کدام از مواردی که در ادامه می‌بینید در سایز‌های مخصوص خود تولید می‌شوند؛ اما نوازنده بر اساس نیاز و استایل خود می‌تواند تغییراتی در آن ایجاد کند.

اسنیر یا طبل کوچک (Snare/Side drum)

اِسنِیر در وسط پنج قطعه‌ی درام کیت قرار دارد. شما در اجرای موسیقی مدام صدای تیز آن را می‌شنوید. اگر رژه‌ی نظامیان کشور‌های مختلف را دیده باشید، حتماً متوجه‌ی این نوع طبل شده‌اید که بر گردن آویزان می‌شود و فرد با دو تکه چوب یا استیک (Drumstick)، سریع و با ریتم مشخص بر روی آن ضربه می‌زند. در مجموعه‌ی درامز این طبل بر روی سه‌پایه قرار دارد و در جایی قرار گرفته است که نوازنده تسلط مناسبی روی آن داشته باشد. روی هر دو طرف آن پوسته‌ای از جنس پلاستیک یا پوست حیوانات قرار دارد که در قسمت پایین آن فنر‌های کشیده شده‌اند.

کیک (بیس) یا طبل بزرگ (Kick/Bass drum)

این طبل بزرگ‌ترین طبل در مجموعه‌ی درام کیت می‌باشد و صدای بم با بیس زیاد دارد. بر عکس اسنیر به صورت عمودی و بدون سه‌پایه روی زمین قرار می‌گیرد. نوازنده با استفاده از یک پدال که به چکشی نمدی متصل است، ساز را به صدا در می‌آورد؛ یعنی عملاً برای نواختن آن به چوب و دست نیازی نیست. اگر کلاس موسیقی هر سازی رفته‌باشید، معملاً استاد به هنرجو می‌گوید که با ضربه زدن پای خود به زمین ریتم موسیقی را بیابد و آن را ثابت نگه‌دارد. درامر هم، تمپو و ریتم آهنگ را با کیک ثابت نگه می‌دارد. در اکثر موزیک‌های راک ضربه اول و سوم هر میزان با کیک است. هرچند با ترکیب با سایر قطعات درامز و همچنین در سبک جز، ضربات روی این طبل می‌تواند پیچیده‌تر باشد.

رک تام یا تام تام (Tom Tomes / Rack Toms)

در پنج قطعه‌ی درام کیت، دو تا از طبل‌ها بالای طبل بزرگ (کیک) قرار می‌گیرند و به وسیله‌ی گیره‌ی مخصوص به آن متصل می‌شوند. جنس این طبل‌ها بسیار مشابه اسنیر و کیک است و بزرگ‌ترین تفاوتشان سایز آن‌ها می‌باشد.

طبل یا تام فلور (Floor Tom)

نسخه‌ی بزرگ‌تری از رک تام‌هاست. می‌توان این طبل را به پایه‌ی سنج بزرگ متصل کرد و یا با پایه‌ی جداگانه روی زمین قرار داد. جنس بدنه‌ی این طبل مانند باقی طبل‌ها می‌تواند فلزی یا چوبی باشد. تغییر جنس بدنه‌ی طبل‌ها روی رنگ صدای آن‌ها به شدت تاثیر می‌گذارد.

علاوه بر طبل‌ها، سنج‌ها نیز از جمله قطعات مهم یک درامز هستند. جنس آن‌ها از آلیاژ فلزی است که بتوانند زنگ صدای مخصوصی تولید کنند. همچنین به علت ضربات مداوم چوب روی آن‌ها باید در حدی مقاوم باشند که غُر نشوند. تغییر شکل ظاهری سنج باعث ایجاد تغییر در صدای آن و بلا استفاده شدن آن می‌شود. در ادامه با چند نمونه از سنج‌ها آشنا می‌شویم:

سنج کرش (Crash cymbal)

صدای این سنج بسیار بلند و نسبت به باقی سنج‌ها برجسته‌تر است. پس از شندین صدای این سنج احساس می‌کنید انفجاری رخ داده و یا دیگ مسی به زمین افتاده است. این سنج‌ها در اندازه‌های ۸ تا ۲۴ اینچ تولید می‌شوند که تغییر سایز آن‌ها بر روی کم و زیاد شدن پیچ صدای آن‌ها تاثیر می‌گذارد.
بر روی کیت‌های مخصوص افراد آماتور و تازه‌کار، سنجی به نام Crash Ride نصب می‌شود. از این سنج هم نقش کِرش و هم راید را برای نوازنده دارد. در مورد سنج راید به زودی صحبت خواهیم کرد. برای افراد راست دست، سنج Crash سمت چپ کیت قرار می‌گیرد.

سنج راید (Ride cymbal)

این نوع از سنج در کیت‌های درامز، غالباً بزرگ‌ترین سنج است (اما نه همیشه). در سمت راست نوازنده قرار می‌گیرد و بر عکس سنج‌های کرش، که برای بوجود آوردن یک لهجه (Accent) در موزیک به کار می‌روند، سنج راید برای ایجاد یک الگوی ثابت به کار گرفته می‌شود. می‌توان گفت عمل ‌آن شبیه به Hi-Hats است که در ادامه با آن آشنا می‌شویم.

این که به کجای سنج‌ها ضربه می‌زنید، عامل بسیار مهمی در تغییر صدایی‌ست که دریافت می‌کنید. به عنوان مثال در سنج راید،‌ زمانی که نزدیک به مرکز سنج ضربه می‌زنید، ساستین (Sustain) و ماندگاری صدا کمتر و صدایی شبیه به واژه‌ی پینگ ایجاد می‌شود؛ این در حالی است که اگر به محیط سنج ضربه بزنید صدایی با دوام بالاتر و آشناتر با صدای سنج‌ها را خواهید شنید.

جفت سنج ها یا های هت (Hi-hat cymbals)

متشکل از دو سنج هستند که وارونه روی هم قرار دارند و با استفاده از پدال پایی، از هم دور می‌شوند و سپس به یکدیگر برخورد می‌کنند. همانطور که گفتیم برای ایجاد یک الگوی ثابت در موزیک از این سنج‌ها استفاده می‌شود.

جالب است بدانید که سنگین و سبک بودن سنج‌ها هم روی صدای خروجی آن‌ها تاثیرگذار است. هر چه سبک‌تر باشد صدای روشن و واضح‌تر تولید می‌کند و برعکس اگر سنگین باشد صدای اصطلاحاً دارک‌تری را ایجاد می‌کنند.

سنج اسپلش (Splash cymbal)

این مدل از سنج گاهی اوقات مانند سنج کرش برای ایجاد لهجه به کار برده می‌شود. همچنین در ایجاد افکت در ساز درامز نیز کاربرد دارد. عموماً کوچک و نازک هستند و صدایی تیز دارند (همانند ضربه روی سطح آب). حدود سایز آن‌ها ۶ تا ۱۳ اینچ است.

سنج چینی (China cymbal)

با لبه‌ی رو به بالای خود در میان باقی سنج‌ها متمایز‌ می‌شوند. دلیل انتخاب این اسم برای آن، شباهت زیاد به نوعی ساز چینی به نام گونگ می‌باشد. صدای شفاف و شاداب از نشانه‌های این ساز است که صدای آن کمی شبیه سنج کرش است.

چینش و انتخاب درام کیت

هیچ درامری کاملاً شبیه دیگری نمی‌نوازد؛ همینطور درام کیتی که استفاده می‌کنند، با هم فرق خواهد داشت. ممکن است یک درامر با استفاده از یک یا دو طبل مانند رک تام‌ها، بتواند موزیک خود را ببندد. بنابراین چینش و انتخاب درام‌ها ابتدا به سبکی که قرار است در آن فعالیت داشته‌باشید و سپس به توانایی و خلاقیت خودتان بستگی دارد. به عنوان مثل در سبکی مثل جز داشتن چهار یا سه قطعه از درام کیت کفایت می‌کند؛ در حالی که ممکن است در سبک دیگری یک درامر از ۲۰ قطعه برای اجرای خود استفاده کند.

همانطور که گفتیم، ساز‌های کوبه‌ای تنوع بسیار زیادی دارن. در آینده سعی می‌کنیم معرفی تعدادی از مهم‌ترین آن‌ها را پوشش دهیم. ممنون از وقتی که گذاشتین و تا پایان مقاله با ما همراه بودین.